W tym roku przymrozki wiosenne, które wystąpiły w pierwszych dniach maja w województwie warmińsko-mazurskim , spowodowały wiele szkód w sadownictwie. Największe odnotowano w sadach jabłoni, grusz, czereśni, wiśni, a także na plantacjach truskawek, czarnych porzeczek i aronii.

Do Wojewody Warmińsko-Mazurskiego wpłynęły zgłoszenia z 11 gmin (Barczewo, Braniewo, Kurzętnik, Lubawa, Lidzbark Welski, Milejewo, Mrągowo, Pasłęk, Purda, Rychliki i Ryn) o oszacowanie szkód spowodowanych przymrozkami wiosennymi i ujemnymi skutkami przezimowania w 33 gospodarstwach sadowniczych na powierzchni 731,59 ha.

Komisje powołane przez Wojewodę oszacowały dotychczas szkody w 29 gospodarstwach sadowniczych na kwotę 4,7 mln zł, z czego w 20 gospodarstwach straty przekroczyły 30-procentowy poziom średniej rocznej produkcji rolnej (4,2 mln zł).

Największe szkody odnotowano w gminach: Barczewo – straty w ośmiu gospodarstwach na powierzchni 127,65 ha – 2,73 mln zł; Lubawa - straty w sześciu gospodarstwach na powierzchni 105,52 ha – 634 tys. zł; Milejewo – straty w dwóch gospodarstwach na powierzchni 46,2 ha - 330 tys. zł; Mrągowo - straty w jednym gospodarstwie na powierzchni 17, 8 ha – 266 tys. zł; Kurzętnik - straty w jednym gospodarstwie na powierzchni 11,07 ha – 235 tys. zł; Braniewo - straty w sześciu gospodarstwach na powierzchni 32,99 ha – 214 tys. zł. Wyjątkowo duże szkody odnotowano w czereśniach, jabłoniach (150 ha) 90-100%, uprawach porzeczek czarnych (93 ha) 30-100%, wiśni (43 ha) 55 -100%, truskawek (41 ha), 30-95%, aronii (27 ha) 40-80%. Odnotowano również szkody spowodowane ujemnymi skutkami przezimowania w uprawach zbóż ozimych i rzepaku w trzech gospodarstwach w gminach Braniewo i Lidzbark Welski na pow. 135 ha na kwotę 176 tys. zł. Do oszacowania przez komisję pozostały szkody w czterech sadach ekologicznych czereśni na powierzchni 351 ha, położonych w gminie Ryn.

Poszkodowani producenci rolni mogą ubiegać się o pomoc w formie:

1. Kredytów na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych oraz poręczeń i gwarancji spłaty tych kredytów. Wysokość oprocentowania kredytów „klęskowych” w bankach współpracujących z ARiMR jest uzależniona od tego, czy rolnik posiada stosowne ubezpieczenia od skutków klęsk żywiołowych. Obecnie jeżeli rolnik zawarł takie ubezpieczenie, obejmujące ochroną co najmniej 50% powierzchni upraw, z wyłączeniem łąk i pastwisk, lub co najmniej 50 % liczby zwierząt gospodarskich, w skali roku zapłaci jedynie 1,5% należnego bankowi oprocentowania. Natomiast jeżeli nie posiada takiego ubezpieczania, oprocentowanie, które będzie musiał opłacić wyniesie 2,8125%. Resztę należnego bankowi oprocentowania pokryje ARiMR. O kredyt rolnicy mogą ubiegać się w Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. i SGB-Banku S.A., a także w zrzeszonych w nich Bankach Spółdzielczych oraz w Banku Gospodarki Żywnościowej S.A., ING Banku Śląskim S.A., Banku PEKAO S.A. oraz Banku BZ WBK S.A,

2. Odraczania przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego terminu płatności składek na ubezpieczenie społeczne i rozkładania ich na dogodne raty, a także umarzania w całości lub w części bieżących składek, na indywidualny wniosek rolnika, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody,

3. Odraczania, rozkładania na raty, umarzania w części lub w całości przez Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych, należności Agencji,

4. Stosowania przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast ulg w podatku rolnym.

Warunkiem uzyskania innych form pomocy, oprócz kredytu preferencyjnego, jest wystąpienie i oszacowanie szkód przez Komisję powołaną przez Wojewodę, na poziomie wyższym niż 30% średniej rocznej produkcji danego rolnika z ubiegłych trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody lub trzech lat w okresie pięcioletnim z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji, tj. w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej. W tym roku, również rolnicy, w których gospodarstwach szkody wyniosą do 30% średniej rocznej produkcji rolnej, mogą ubiegać się o preferencyjne kredyty na wznowienie produkcji rolnej po szkodach spowodowanych przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne, ale w ramach pomocy de minimis, której limit wynosi do 15 000 euro na beneficjenta w okresie trzech lat budżetowych.

Poszkodowani producenci rolni, w których gospodarstwach komisje powołane przez Wojewodę oszacowały szkody spowodowane przymrozkami wiosennymi oraz w wyniku ujemnych skutków przezimowania, powinni zgłaszać się do właściwych terenowo Powiatowych Zespołów Doradztwa Rolniczego celem odbioru protokołów z oszacowania szkód, które stanowić będą podstawę do ubiegania się o preferencyjne kredyty na wznowienie produkcji rolnej w tych gospodarstwach. Dotychczas poszkodowani producenci rolni mogli aplikować również o przyznanie pomocy w ramach działania "Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych", które finansowane jest ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Jeżeli zostanie ogłoszony kolejny nabór wniosków w ramach tego działania i pozostaną niewykorzystane środki w ramach tego działania, to także w roku bieżącym poszkodowani rolnicy będą mogli ubiegać się o pomoc.

Najistotniejszym warunkiem otrzymania takiego wsparcia jest powstanie w gospodarstwie strat w majątku produkcyjnym i także w produkcji rolnej. Przy czym szkody w majątku trwałym, czyli w budynkach, budowlach, maszynach lub urządzeniach służących do produkcji rolnej, sadach lub plantacjach wieloletnich albo stadach podstawowych zwierząt gospodarskich, muszą wynieść co najmniej 10 tys. zł, natomiast straty w produkcji rolnej, czyli uprawach rolnych, zwierzętach gospodarskich lub rybach, muszą osiągnąć powyżej 30% wielkości średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie. Oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Maksymalna kwota pomocy, jaką można przyznać na jedno gospodarstwo rolne w okresie realizacji PROW na lata 2007-2013, wynosi 300 tys. zł; refundacji podlega do 90% kosztów kwalifikowalnych, poniesionych przez rolnika na inwestycje przywracające potencjał produkcyjny gospodarstwa.

Edyta Wrotek
rzecznik prasowy wojewody warmińsko-mazurskiego