Rząd wydał już 5 mln do 2013 r. na sporządzenie dokumentacji, dotyczącej budowy kanału żeglugowego, łączącego Zalew Wiślany z Morzem Bałtyckim. Minęły kolejne dwa lata i sprawa programu wieloletniego pod nazwą „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską” powróciła jak bumerang.

Wróciły też konsultacje społeczne z tym związane, które w 2012 r. miały być „ostatnią fazą przygotowań do budowy kanału przez Mierzeję Wiślaną” (Gazeta Wyborcza, Trójmiasto, 18.04.2012 r.). Stary program wygasł i zmienił się harmonogram budowy kanału przez Mierzeję. Powrócił on do fazy dyskusji i procedury aktualizacji. W piątek elblążanie mogli skorzystać z zaproszenia Urzędu Morskiego w Gdyni, który informował o konsultacjach społecznych w sprawie programu tej inwestycji. Dużo o niej słychać, ale końca nie widać.

Urząd Morski w imieniu własnym i Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju zawiadamiał elblążan, „że prowadzona jest strategiczna ocena oddziaływania na środowisko programu Wieloletniego pod nazwą „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską, „w związku z tym odbędą się konsultacje społeczne, poświęcone omówieniu „Prognozy oddziaływania na środowisko programu Wieloletniego; Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską”. Pierwsze z trzech zapowiadanych miały odbyć się w Elblągu.

Odbyły się w piątek w Ratuszu Staromiejskim o godz. 17.00. Władze miasta reprezentował Prezydent Elbląga Witold Wróblewski. Oprócz niego obecni byli Jerzy Wcisła dyrektor Regionalnego Biura Urzędu Marszałkowskiego w Elblągu i jednocześnie wiceprzewodniczący Rady Miasta, dyrektor Zarządu Portu Morskiego w Elblągu Arkadiusz Zgliński, radni opcji politycznych zasiadających w Radzie Miasta oraz przedstawiciele lokalnych mediów.

Pierwsze z wystąpień, związanych z koncepcją Kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, pokazywał wpływ Programu Wieloletniego na obszar Natura 2000, który w całości obejmuje obszar Zalewu Wiślanego i Mierzei. Mowa była o formach ochrony przyrody.

Dotyczyły one oddziaływania na siedliska ptaków, na jakość wody, problemów związanych z urobkiem, uzyskanym z pogłębiania toru wodnego (m.in. utworzeniem sztucznych wysp) czy prac ziemnych w pasie od 150 do 270 metrów w zależności od lokalizacji Kanału. Omówione uwarunkowania przyrodnicze prezentowano z danymi dla czterech lokalizacji (Przebrno, Skowronki, Nowy Świat, Piaski) oraz wariantu alternatywnego (rzeka Szkarpawa). Mowa była o zmianach linii brzegowej, spowodowanych ruchami rumowiska.

Prezentowano porównania środowiska na etapie budowy i etapie eksploatacji kanału żeglugowego w perspektywie do 10 lat po jego realizacji. Dużo było mówione o kompensacji przyrodniczej, która według prezentowanej koncepcji nie jest możliwa dla lokalizacji w Przebrnie i Skowronkach. Możliwa jest dla lokalizacji w przypadku wyboru lokalizacji Nowy Świat i Piaski. Tę prezentację przedstawił dr. Inż. Zbigniew Pawelec, prezes firmy ECG ORBITAL z Gdyni.

Druga prezentacja była wystąpieniem natury prawnej. Prelegent mówił o kompetencjach Urzędu Morskiego, który jest liderem utworzonego konsorcjum. Wspominał także o konieczności uzyskania opinii Komisji Europejskiej i zastanowieniu się nad kolizją Programu Wieloletniego z prawem Sieci Natura 2000. Wymieniona została Dyrektywa siedliskowa. Art. 34-35 ustawy o ochronie przyrody. Art. 38 Prawa wodnego. Cel programu, którym ma być otwarcie drogi na Morze Bałtyckie dla miast i gmin nadzalewowych oraz portu w Elblągu dla jednostek morskich o długości do100 metrów, szerokości 20metrów, zanurzeniu do 4 metrów.

Przybliżone zostały zapisy ws. orzecznictwa europejskiego, które mimo przepisów Natura 2000 dopuszczają na obszarach chronionych realizowanie inwestycji, ingerujących w środowisko. Ta dopuszczalność zależy od takich elementów prawa, jak brak alternatywy dla proponowanego rozwiązania, istnienia względów nadrzędnego interesu publicznego, wykonania kompensacji. Na poparcie nadrzędnego interesu publicznego pokazano wykres z powiatami o najwyższej i najniższej stopie bezrobocia w Polsce, a na ich tle powiat elbląski.

Mowa była o wytycznych europejskiej polityki transportowej, zgodnie z którymi drogi wodne - w tymi Zalew Wiślany - są ważnymi szlakami transportowymi. Wymieniona została sieć TEN-T, przyjęta przez Komisję Europejską. Projekt Kanału żeglugowego jest opłacalny, mimo kwestii środowiska naturalnego. Nakłady inwestycyjne, poszerzone o wszystkie zadania, towarzyszące inwestycji w prezentacji, wynosiły 878,24 mln złotych. Prezentację przedstawił mecenas Michał Behnke z Kancelarii Radców Prawnych CIC Sp.p z Gdyni.

Po prezentacjach prelegenci poprosili o pytania. Pierwsze zadał radny SLD Ryszard Klim, pytając się o tzw. ”syndrom wyspiarskości” Mierzei Wiślanej. Kolejne związane były z siedliskami ptaków, zagadnieniami zagrożeń ekologicznych w trakcie realizacji inwestycji itp. Głos zabrał też Jerzy Wcisła, wyrażając swoje poparcie dla idei realizacji przekopu. Na tym zakończyła się oficjalna część spotkania.

Kto ostatecznie zdecyduje o wyborze wariantu lokalizacji Kanału żeglugowego? - O tym zdecyduje Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, kiedy zastanie uzyskana opinia Komisji Europejskiej. Kanał przez Mierzeję to szansa dla Elbląga - odpowiedział mecenas Michał Behnke.

Dokumentacja, dotycząca Programu Wieloletniego, dostępna jest na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. Uwagi i wnioski z nim związane można składać do 6 marca 2015 r. pod adresem: Urząd Morski, 81-338 Gdynia ul. Chrzanowskiego 10 oraz drogą elektroniczną ti@umgdy.gov.pl. Kolejne konsultacje odbędą się w Sztutowie (25 luty) i Krynicy Morskiej (6 marca).