"Kobiety, niech wasza ofiarność i pracowitość coraz lepiej służy socjalistycznej Ojczyźnie." Takie oto hasło czterdzieści lat temu wzywało pracownice elbląskiej spółdzielni „Wolność” do wytężonej pracy.

Spółdzielnia Inwalidów Przemysłu Cukierniczego „Wolność”, a dziś Wolność Sp. z o.o. to firma istniejąca na elbląskim rynku już od ponad 60 lat. Wraz z zakładami odzieżowymi „Truso” i „Renoma” jest chyba jednym z symboli powojennego, socjalistycznego Elbląga. Część zabudowań Spółdzielni mieści się na terenie dawnego kompleksu Fabryki Cygar Loeser & Wolff. Powstała ona w 1874 roku w miejsce dawnej Kohlwerk & Company. Dawała pracę tysiącom elblążan (zwłaszcza elblążanek), a produkowane tu cygara trafiały nie tylko do krajów europejskich, ale też do dalekiej Azji. Z czasem powstały jej filie w Berlinie, Braniewie, Malborku i Starogardzie Gdańskim, dzięki czemu urosła do rangi największego ośrodka produkcji cygar w Europie. Po wojnie wyroby tytoniowe zastąpiły słodycze – chyba każdy z nas próbował cukierków z „Wolności” i z łatwością mógłby wymienić kilka ich rodzajów.

Fabryka, z której do dziś przetrwała 1/3 budynków położona była w rejonie współczesnych ulic: Osińskiego, Królewieckiej  i Odzieżowej. Adres omawianej dziś „Wolności” to ul. Księdza Osińskiego 4a. Co ciekawe, tradycja „religijnych” nazw tej ulicy pielęgnowana jest już od czasów średniowiecza. W 1430 nazywała się bowiem „Poppengasse” czyli „uliczką Popa”, w latach 1830-1945 zaś nosiła miano „Predigerstrasse”- a zatem ulicy Kaznodziei. Współczesne imię tej niewielkiej ulicy upamiętnia polskiego duchownego i działacza polonijnego w Niemczech – Wacława Osińskiego.

Budynek Spółdzielni „Wolność” widoczny na archiwalnym zdjęciu Czesława Misiuka wybudowany został w roku 1960. Przez czterdzieści lat elbląska fabryka została zabudowana tak, że dziś już nie widzimy ściany noszącej niegdyś szyld zakładu i wspomniane na wstępie hasło mobilizujące do służby na rzecz Polski Ludowej. Choć zmienił się ustrój, w Elblągu niezmiennie produkuje się cukierki, podtrzymując tradycję sięgającą kilkadziesiąt lat wstecz.