Czy aby przyznać świadczenia z ZFŚS potrzebne jest powołanie specjalnej komisji socjalnej? Jeśli tak , kto powinien być w takiej komisji? Czy istnieje możliwość aby środki przydzielał samodzielnie dyrektor? Czy decyzja o przyznaniu świadczeń musi być zaakceptowana przez przedstawiciela związków zawodowych?

Odpowiedź:

Przepisy nie przewidują obowiązku tworzenia komisji przyznającej świadczenia socjalne. Decyzje podejmuje dyrektor w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi.

Uzasadnienie:

Środkami Funduszu Świadczeń Socjalnych administruje pracodawca (art. 10 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych). Przyznawanie pracownikom świadczeń z Funduszu dokonywane jest w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową (art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych).

W praktyce bardzo często występują komisje socjalne jako organy rozpatrujące wnioski w sprawie świadczeń socjalnych. Przepisy powszechnie obowiązujące nie zawierają jednak żadnych regulacji na temat działalności takich instytucji. Instytucją, z która pracodawca obowiązany jest współdziałać w zakresie przyznawania świadczeń socjalnych, są organizacje związkowe. Związki zawodowe samodzielnie wyznaczają swoich przedstawicieli do realizacji tego uprawnienia i nie wyznacza ich dyrektor. Dyrektor może jedynie zwrócić się do działających w placówce związków zawodowych o wskazanie przedstawicieli do rozpatrywania wniosków w sprawie świadczeń socjalnych.

Szczegółowe zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie uzgadnianym ze związkami zawodowymi (art. 8 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych). Regulamin może być więc aktem, który ustanawia komisję socjalną. W takim wypadku to regulamin określa, jaki jest jej skład i tryb powoływania.

Nie jest więc konieczne powoływanie komisji socjalnej. Decyzje w sprawie przyznawania świadczeń socjalnych będzie wówczas podejmował dyrektor w uzgodnieniu z przedstawicielami związków zawodowych.

Zapamiętaj!

Decyzje w sprawie przyznawania świadczeń socjalnych powinny być uzgadniane ze związkami zawodowymi. Komisje socjalne mogą być tworzone wyłącznie na podstawie regulaminu ZFŚS, który w takim wypadku powinien określać ich skład oraz sposób powoływania i odwoływania.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. 2018 r., poz. 1316) – art. 8 ust. 2, art. 10,
• Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. 2019 r., poz. 263) – art. 27 ust. 2.

Dariusz Dwojewski
Doktor nauk prawnych, specjalista prawa pracy i prawa oświatowego
Ekspert Portalu Oświatowego
www.PortalOswiatowy.pl