Oczyszczacze powietrza stają się coraz popularniejsze, ale część Polaków nadal nie wierzy w sens ich stosowania. Warto zatem sprawdzić, w jaki sposób stan powietrza wpływa na funkcjonowanie ludzkiego organizmu i co można zyskać, usuwając ze swojego domu szkodliwe zanieczyszczenia.

Sprawniejsze działanie układu oddechowego

Cząsteczki pyłu zawieszonego trafiają do organizmu wraz ze wdychanym powietrzem. To, jak daleko będą w stanie dotrzeć, uzależnione jest od ich rozmiarów. Większe zatrzymują się w górnych drogach oddechowych, ale cząsteczki PM2,5 i PM1 wędrują dalej, do dolnych dróg oddechowych i płuc, a nawet przedostają się do krwioobiegu. Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem zwiększa ryzyko infekcji, w tym chorób zapalnych płuc i oskrzeli. Prowadzi także do zaostrzenia przebiegu schorzeń takich jak astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc.

Szkodliwość pyłów zawieszonych związana jest z niewielkimi rozmiarami ich cząsteczek oraz ze składem. Pył zawiera bowiem metale ciężkie, dioksyny i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, w tym benzopiren. W przeważającej części nowoczesnych oczyszczaczy za usuwanie pyłu zawieszonego odpowiada technologia HEPA. Filtr ten obecny w większości urządzeń w rankingu oczyszczaczy powietrza Wybierzoczyszczacz.pl np. Klarta Stor albo Ideal AP 45. 

Niższe ryzyko chorób nowotworowych

Wiele zanieczyszczeń obecnych w powietrzu sprzyja rozwojowi chorób nowotworowych, zwłaszcza płuc i krtani. Ekspozycję na smog porównuje się niekiedy z biernym paleniem. Zdaniem Andrzeja Guły, prezesa Krakowskiego Alarmu Smogowego, mieszkaniec Krakowa w ciągu roku otrzymuje dawkę benzopirenu porównywalną z tą obecną w 2500 sztuk papierosów. 

Smog to nie jedyne zagrożenie, ponieważ rakotwórcze działanie mają też LZO, które znajdują się w wielu środkach czystości i kosmetykach. Są to zanieczyszczenia gazowe, dlatego najlepiej radzi sobie z nimi filtr zbudowany z węgla aktywnego. Producenci często wykorzystują go razem z filtrem HEPA, gdyż te dwie technologie współdziałając ze sobą, usuwają z powietrza niemal 100% groźnych zanieczyszczeń. Oba filtry znajdziemy w trzech wspomnianych już oczyszczaczach, a także w takich modelach jak oczyszczacz Philips Dual Scan, Electrolux PA91-404DG albo Winix U300.

Ochrona układu krwionośnego

Jakość powietrza, którym oddychamy, wpływa także na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Na ten fakt zwrócili uwagę m.in. Lekarze ze Śląskiego Centrum Chorób Serca. Przeprowadzone analizy wykazały, iż w dniach, gdy stan powietrza na Śląsku jest zły, do tamtejszych szpitali trafia o 12% więcej pacjentów z zawałem serca i o 16% więcej osób z udarem mózgu. Niepokojących danych dostarczają także badania przeprowadzone w Krakowie, które u młodych osób wykazały podwyższony poziom białek sygnalizujących stan zapalny w organizmie, charakterystyczny dla początkowego etapu chorób układu krwionośnego. 

W ograniczeniu ryzyka schorzeń układu sercowo-naczyniowego pomagają urządzenia wyposażone we wspomniane już technologie. Podczas wyboru oczyszczacza warto zwrócić szczególną uwagę na te modele, które są w stanie samodzielnie dostosowywać prędkość filtracji do stanu powietrza, czyli mają tryb automatyczny. 

Lepsza sprawność umysłowa

Zanieczyszczenia obecne w powietrzu osłabiają także sprawność umysłową, co potwierdziły analizy stanu zdrowia 6 milionów Kanadyjczyków, przeprowadzone przez naukowców z Ontario. Uczestnicy zostali podzieleni według odległości miejsca zamieszkania od ruchliwych ulicy. Osoby mieszkające nie dalej niż 50 m od takich dróg są narażone na rozwój demencji starczej o 7% bardziej od ludzi żyjących z dala od ulic szybkiego ruchu. W grupie obejmującej osoby zamieszkałe w odległości od 50 do 100 m ryzyko jest wyższe o 4%.

Negatywny wpływ zanieczyszczeń na układ nerwowy widoczny jest także u dzieci. Tutaj warto przytoczyć badania przeprowadzone w Barcelonie w ramach projektu APGAR, które potwierdziły związek między zanieczyszczeniem powietrza a opóźnieniem rozwoju funkcji poznawczych. To poważne zagrożenie dla najmłodszych, biorąc pod uwagę fakt, iż do ich organizmów trafia więcej zanieczyszczeń w przeliczeniu na masę ciała, a nie w pełni rozwinięty system immunologiczny utrudnia obronę przed nimi.

Ulga w alergii i astmie

Pyły zawieszone, lotne związki organiczne i składniki dymu tytoniowego to zanieczyszczenia szkodzące każdemu, ale jedną z grup, które na kontakcie z nimi cierpią najbardziej, są astmatycy. Zła jakość powietrza bywa bowiem przyczyną ataków astmatycznych. U części chorych występują one również w przypadku ekspozycji na alergeny wziewne, których unikać muszą także alergicy. Na szczęście technologie obecne w oczyszczaczach są w stanie wyeliminować z powietrza zanieczyszczenia pogarszające stan zdrowia alergików i astmatyków. 

W walce z alergenami wziewnymi, czyli pyłkami roślinnymi, roztoczami kurzu domowego (a mówiąc ściślej, z ich wydalinami), zarodnikami pleśni i sierścią zwierzęcą (stanowiącą nośnik uczulającego białka) najlepiej sprawdzają się filtry HEPA. Jak już wspomnieliśmy, usuwają one również inne cząsteczki stałe, a więc m.in. pyły zawieszone. Z zanieczyszczeniami gazowymi świetnie radzi sobie filtr z węgla aktywnego, który neutralizuje też drażliwe zapachy, będące zagrożeniem dla astmatyków. 

Więcej o oczyszczaczu powietrza dla alergika w artykule: Najlepszy oczyszczacz powietrza dla alergików i astmatyków. 

Podsumowanie

Zanieczyszczenia obecne w powietrzu oddziałują na cały organizm człowieka. Zwiększają ryzyko wystąpienia wielu poważnych chorób i zaostrzają przebieg już istniejących schorzeń. Oczyszczacz z filtrami węglowym i HEPA, wyposażony w dobry tryb automatyczny, skutecznie eliminuje smog i inne zanieczyszczenia, a tym samym chroni przed skutkami oddychania brudnym powietrzem.