› bieżące
09:24 / 17.10.2018

Elbląg. "Chcemy oddać hołd naszym prababkom"

Elbląg.

Sto lat temu, na mocy dekretu Tymczasowego Naczelnika Państwa, Józefa Piłsudskiego, Polki uzyskały prawa wyborcze. Fakt ten miał daleko idące konsekwencje. Temu zagadnieniu poświęcona będzie konferencja, pod hasłem „100-lecie praw wyborczych kobiet”, która odbędzie się w najbliższy czwartek 18 października o godz. 12 w Centrum Sztuki Galerii El, przy ul. Kuśnierskiej 6.


Parasolką w Piłsudskiego

Podpisany przez Piłsudskiego dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego stanowił, że wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel państwa bez różnicy płci. Mówił też, że wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele i obywatelki państwa posiadający czynne prawo wyborcze. Te, fundamentalne dla praw wyborczych kobiet zapisy zostały następnie utrzymane przez konstytucję marcową. Nie był to jednak prezent, ani kurtuazyjny ukłon w stronę kobiet. Wszak Piłsudski nie miał o niewiastach i ich umysłowości zbyt pochlebnej opinii. Jednak konsekwentna, trwająca od lat walka polskiego ruchu emancypacyjnego o prawa do realnego uczestnictwa w tworzeniu niepodległej Polski sprawiła, że musiał się ugiąć.
- Kiedy Piłsudski przybył do Warszawy nadzieje mieszkańców wobec tworzącej się wolnej ojczyzny były ogromne – mówi Danuta Janczuk – przewodnicząca elbląskiego oddziału terenowego Ligi Kobiet Polskich i organizatorka konferencji. - Każde ze środowisk miało swoje postulaty i oczekiwało ich rychłego spełnienia. Nic dziwnego, że także ruchy kobiece i feministyczne, upatrywały w tym momencie historii swojej szansy na to, by obalić powszechnie zakorzenioną i przez wieki kultywowaną opinię, że polityka to „męska rzecz”.  W listopadzie 1918 roku grupa sufrażystek stawiła się na na audiencję u naczelnika państwa. Chciały rozmawiać o pełnym równouprawnieniu, którego fundamentem było przyznanie kobietom pełni praw wyborczych. Bo w przeciwieństwie do innych europejskich feministek, polskie działaczki ponad inne prawa przedkładały realną możliwość współtworzenia nareszcie wolnej ojczyzny. Ale Piłsudski ani myślał je przyjąć. Jego zdaniem kobiety zbędne były w polityce jako „istoty podatne na wpływy, z natury swej konserwatywne”. Mijały godziny, dął listopadowy wicher, zacinał śnieg. Kobietom nic nie było jednak w stanie przeszkodzić. Sprawa była dla nich zbyt ważna, a walka zbyt długa, by rozważały odejście. Stały, łomocząc parasolkami w zamknięte okiennice tak długo aż marszałek ugiął się, wpuścił je do środka i wysłuchał z pozytywnym skutkiem. Bo choć do praw wyborczych kobiet Piłsudski przekonania nie miał – słowo się rzekło - 28 listopada 1918 r. podpisał dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego, gwarantujący kobietom prawa wyborcze. 
Wczoraj i dziś
Stąd właśnie organizowana przez elbląskie działaczki LKP konferencja symbolicznie nawiązuje do motywu parasolki, która również w XXI wieku wykorzystywana jest przez polskie kobiety do walki o swoje prawa, m.in. podczas marszów  protestu.
- Organizując tą imprezę z jednej strony chcemy oddać hołd naszym prababkom, które tak wiele dla nas wywalczyły, z drugiej zaś, uhonorować współczesne działaczki z naszego regionu, nie tylko dbające o to, by nikt nam tych praw nie odebrał ale również, działające na polu edukacji obywatelskiej, budowania silnej i kreatywnej społeczności lokalnej, poprawy mechanizmów partycypacji społecznej i wpływu obywateli na życie publiczne– mówi Danuta Jańczuk.
W programie konferencji odbywającej się pod patronatem Marszałka Województwa Warmińsko – Mazurskiego Gustawa Marka Brzezina oraz Prezydenta Miasta Elbląga Witolda Wróblewskiego, znajduje się m.in. wręczenie odznaczeń za zasługi dla Warmii i Mazur i projekcja filmu „Polka potrafi”.
Przewidziano również wystąpienia marszałka, prezydenta, wiceprzewodniczącej oddziału terenowego Ligi Kobiet Polskich oraz dyrektor Departamentu Edukacji i Sportu Urzędu Miejskiego. Z prelekcją  nt. „Polskie kobiety – w codzienności i życiu publicznym” wystąpi profesor nadzwyczajny Stanisław Achremczyk z Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego, dyrektor Ośrodka Badań Naukowych im. Kętrzyńskiego w Olsztynie. Natomiast dr Danuta Oleksiak z Warmińsko – Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Elblągu wystąpi z odczytem „Równe prawa i nierówne szanse, czyli edukacja szkolna kobiet w II Rzeczypospolitej”.  

Konferencji towarzyszyła będzie wystawa pod hasłem „Kobiety w walce o niepodległość” Została ona zorganizowana przez Ligę Kobiet Polskich przy współpracy z Archiwum Akt Nowych. Poświęcona jest roli kobiet w walce o niepodległość Polski. Zawiera 26 plansz o mądrych, silnych i niezwykłych polskich kobietach, które żyły i działały w trudnych czasach, tak wojny, jak i pokoju. Ilustracje i kopie dokumentów pochodzą ze zbiorów: Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Archiwum Państwowego w Poznaniu, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Wojskowego Biura Historycznego, komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość Polski oraz zbiorów prywatnych Tadeusza Krawczaka i Jacka Dehnela. Wystawę będzie można oglądać w godzinach od 10.00 do 18.00 w Centrum Sztuki Galerii El. 

Agata Załuska

1
0
oceń tekst 1 głosów 100%