Elbląscy radni zadecydowali dzisiaj, 7 września, o zmianie nazw czterech ulic, przegłosowując w tej sprawie stosowne uchwały. Przeciwko zmianom protestowali członkowie klubu radnych SLD, którzy nie poparli proponowanych projektów uchwał.

Ulica Rodziny Nalazków będzie nosić nazwę Józefa Wybickiego, ul. kpt. Diaczenki – Starowiejska, ul. Amii Ludowej – gen. Władysława Andersa, ul. Leona Kruczkowskiego – Zbigniewa Herberta.

Powodem zmian jest zapis ustawy z 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy obiektów – jej przepis wyraźnie mówi, że w przestrzeni publicznej nie powinno się upamiętniać: osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny ani w inny sposób takiego ustroju propagować.

Ze zmianami nie zgadzał się klub radnych Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Stanowisko klubu odczytał wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Elblągu Wojciech Rudnicki, który uzasadniał negatywne stanowisko SLD –oddzielnie w stosunku do każdej z proponowanych zmian.

W projektach uchwał proponuje się odebranie jednej z elbląskich ulic nazwy Armii Ludowej – kilkudziesięciotysięcznej organizacji aktywnie walczącej z okupantem. Armii Ludowej, bo 74% jej żołnierzy było pochodzenia chłopskiego,a 25% – robotniczego. O jej sile świadczyły bitwy pod Rąblowem, w lasach lipskich i janowskich, Puszczy Solskiej, na Porytowym Wzgórzu. Dowództwo Okręgu Warszawskiego Armii Ludowej zginęło w powstaniu. Generał Bór-Komorowski odznaczył walczących tam AL-owców Krzyżami Walecznych, i orderami Virtuti Militari. Czy IPN tak ochoczo postulując odebranie nazwy ulic wystąpi także o odebranie odznaczeń?

– pytał Wojciech Rudnicki.

Był także bardzo krytyczny wobec projektu pozbawienia nazwy ulicy Rodziny Nalazków:

Elbląska ulica Rodziny Nalazków to jednoznaczna gloryfikacja bohaterstwa i tragizmu rodziców i sześciorga ich dzieci ginących dla Polski z rąk hitlerowców w 1943 roku. To podobny tragizm jak rodziny Ulmów. Nie można jednak zgodzić się z tym, że uzasadnienie IPN-u jednocześnie przekreśla bohaterstwo i tragizm, bo rodzina Nalazków miała przynależność lewicową.

Nie szczędził krytyki również wobec projektowanej zmiany nazwy ulicy kpt. Diaczenki :

Pozbawiony swojej ulicy ma też zostać kapitan Diaczenko – niski rangą oficer, którego brawurowy rajd poprzez Festung Elbing próbuje się zdeprecjonować w imię różnych pobudek. Jesteśmy dzisiaj mieszkańcami Elbląga z woli zwycięskich mocarstw, ale koszt i wysiłek żołnierski, biorąc pod uwagę różne wojenne uwarunkowania, powinniśmy docenić – także w imię poprawnych normalnych stosunków z sąsiadami zza wschodniej granicy.

Radnym SLD nie spodobał się także pomysł zmiany ul. Leona Kruczkowskiego na ul. Zbigniewa Herberta.

Kolejnym projektem uchwały pozbawiamy wartość dorobku kultury i dramaturgii polskiej. Czyż bowiem przekreślenie nazwy Leona Kruczkowskiego nie umniejsza wartości "Kordiana i chama" czy "Niemców" – wystawianych na scenach całego świata. Niezależnie od sprawowania przez autora funkcji politycznych nasza krucjata powinna jednak zachować jakieś granice

– mówił Wojciech Rudnicki.

Sporą część swojego przemówienia poświęcił sprawie kosztów związanych ze zmianami.

Wiele osób starszych o zmienie dowie się w momencie oczywistych perturbacji. Czy autorzy tej ustawy przewidzieli jak znaczące mogą być koszty jej wprowadzenia?

 – pytał wiceprzewodniczący.

Jeżeli ustawę podjęto z powodów ideologicznych, to powinna mieć charakter intencjonalny, przewidując możliwość zmian, ale wyłącznie na życzenie suwerena, czyli społeczeństwa. Ponad ćwierć wieku od rozpoczęcia przemian władze publiczne nie powinny wzmacniać ognia konfliktów historycznych między Polakami, przeciwnie – powinny dążyć do opartego na prawdzie historycznej i wzajemnym szacunku – pojednania. Nie zgadzamy się na dzielenie bohaterów na lepszych i gorszych.

 

(...)

 

Decyzyjność mieszkańców i radnych została ograniczona z oczywistych powodów, czyli przewidywanego oporu społecznego. W samorządach, w których przeprowadzono poważne konsultacje od 70 do 95% mieszkańców opowiedziało się przeciw zmianom. W Toruniu 82% mieszkańców ulicy Armii Ludowj i Pstrowskiego opowiedziało się przeciwko przemianowaniu. Szanujemy proponowane nazwiska generała Andersa, Józefa Wybickiego. Rodziny Ulmów. Zbigniewa Hernerta, ale uważamy, że powinny być one uwzględnione kiedy zaistnieją ku temu stosowne możliwości. Klub radnych SLD nie widzi możliwości poparcia proponowanych projektów uchwał zmieniających nazwy ulic, poza skwerem imienia Janka Krasickiego jako miejsca nie nadającego się do posiadania jakiejkolwiek nazwy

– zakończył swoje przemówienie Wojciech Rudnicki, wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Elblągu.

Radna Maria Kosecka (niezrzeszona) była innego zdania:

Wnioskowałam o zmianę ulicy Diaczenki jeszcze zanim powstał ustawowy obowiązek. Szkoda, że nie przeprowadziliśmy dekomunizacji świadomi błędów przeszłości z patriotycznego obowiązku. Czynimy to z ustawowego obowiązku. Hołubienie oficera armii najeźdźcy, odwiecznego wroga narodu polskiego, nie mieści mi się w głowie. Jak tak można?

Radny Robert Turlej (PO) pytał o koszty:

Czy mieszkańcy, w moim przypadku osiedla Zawada, będą mieli zwiększony czynsz. Czy Spóldzielnia Mieszkaniowa Zakrzewo dostanie jakieś środki rządowe, czy samorządowe na wymianę tablic, które wiszą przy każdej klatce?

Wątpliwości nie miał wiceprezydent Elbląga Janusz Nowak:

Stwierdzam, że jest brak podstaw prawnych, aby samorząd terytorialny rekompensował jakiekolwiek koszty - czy to mieszkańcom, wspólnotom, czy społdzielniom mieszkaniowym. Ni ema takiej mozliwości prawnej.

Na zakończenie przystąpiono do głosowania nad poszczególnymi uchwałami

Zmiana nazwy ul. Amii Ludowej na ul. gen. Władysława Andersa

Głosowało 22 radnych

Za: 15

Przeciw: 4

Wstrzymało się od głosu: 3

Zmiana nazwy ul. Rodziny Nalazków na ul. Józefa Wybickiego

Głosowało 22 radnych

Za: 17

Przeciw: 3

Wstrzymało się od głosu: 2

Zmiana nazwy ul. kpt. Diaczenki na ul. Starowiejską

Głosowało 22 radnych

Za: 17

Przeciw: 3

Wstrzymało się od głosu: 2

Zmiana nazwy ul. Leona Kruczkowskiego na ul. Zbigniewa Herberta

Głosowało 22 radnych

Za: 15

Przeciw: 5

Wstrzymało się od głosu: 2