Jesteś na zwolnieniu lekarskim i remontujesz dom. A może wykonujesz prace w polu choć lekarz zalecił leżenie w łóżku? Sprawdź jakie mogą być tego konsekwencje.

Zgodnie z ustawowymi uprawnieniami, ZUS prowadzi kontrole zarówno pod kątem prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, jak i prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich.

W elbląskim Oddziale ZUS w pierwszym półroczu 2017r. wydano 320 decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłku chorobowego. Dzięki temu do osób, które przebywały na „lewym” L4, nie trafiło 184 tys. złotych. Ponadto lekarze orzecznicy ZUS przeprowadzili ponad 1 tys. badań kontrolnych.

Chory, który na L4 ma zalecenie „powinien leżeć”, musi przebywać w domu. Ewentualne wyjścia mogą być związane jedynie z leczeniem. Jeśli zgodnie z zaleceniem lekarza pacjent może chodzić, wówczas wolno mu wykonywać czynności, które nie spowodują pogorszenia jego stanu zdrowia.

W przypadku przeprowadzania kontroli w miejscu zamieszkania lub pobytu ubezpieczonego i stwierdzenia jego nieobecności, kontrolę ponawia się w miarę możliwości i wyjaśnia przyczyny tej nieobecności. Jeśli nie wpuścimy przedstawiciela ZUS do swojego domu, będzie konieczne przeprowadzenie czynności wyjaśniających.Takie postępowanie może polegać na wezwaniu ubezpieczonego do stawienia się do placówki ZUS lub skierowaniu na kontrolę do lekarza orzecznika. Do czasu wyjaśnienia wszystkich okoliczności wstrzymuje się wypłatę zasiłku. Pamiętajmy jednak aby sprawdzić tożsamość kontrolującego. Inspektor kontroli ma przy sobie dokument ze zdjęciem oraz upoważnienie do przeprowadzenia kontroli.

Najczęstszym usprawiedliwieniem powodu nieobecności są wizyty kontrolne u lekarza, realizacja recepty w aptece czy też odbywanie rehabilitacji. Gdy chory odmówi podania przyczyny nieobecności w domu w czasie kontroli albo nie udzieli wyjaśnień w wyznaczonym terminie, uznaje się, że zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z jego celem i wówczas ZUS odmawia prawa do zasiłku chorobowego. Pracodawca również ma podstawę do odmowy prawa do wynagrodzenia za czas choroby.

Pozbawienie prawa do zasiłku chorobowego w związku z niewłaściwym wykorzystaniem zwolnienia lekarskiego od pracy może nastąpić nie tylko w wyniku przeprowadzonej kontroli, ale także wtedy, gdy pracodawca uzyska informacje o niewłaściwym wykorzystaniu zwolnienia lekarskiego od pracy np. uzyska wiadomość o wykonywaniu pracy zarobkowej u innego pracodawcy. Sytuacja taka może mieć miejsce już po wypłacie zasiłku chorobowego.

Jeśli pracownikowi wypłacono zasiłek chorobowy za okres niezdolności do pracy, a w wyniku kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego od pracy ustalono brak prawa do zasiłku, pracodawca ma obowiązek wystąpić do oddziału ZUS o wydanie decyzji zobowiązującej pracownika do zwrotu wypłaconego zasiłku chorobowego. Zakład po przeanalizowaniu sprawy wydaje decyzję, w której zobowiązuje pracownika do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku.

Od stycznia do końca czerwca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził 265,2 tys. kontroli osób posiadających zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy. W konsekwencji wydano 10,6 tys. decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłków chorobowych. Kwota wstrzymanych z tego tytułu zasiłków to prawie 7 mln zł.

Monika Górecka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa warmińsko-mazurskiego