Uroczyste obchodzenie Sylwestra do Polski dotarło w XIX wieku, początkowo wystawne bale były organizowane w domach bogatych mieszkańców. Na Warmii, w tym dniu bito w dzwony, dziewczęta lały wosk bądź ołów i na podstawie tego, co ulały, przepowiadały przyszłość, gotowano grog (red: rum lub inny silny trunek, rozcieńczony wodą; zawierać może sok z cytrusów, cynamon, gorącą wodę lub cukier dla poprawy smaku) i poncz. Była to noc pełna żartów i psikusów. Z czasem ze skromnych zabaw w gronie rodzinnym, zabawa sylwestrowa przemieniła się w ogólnokrajową imprezę z roku na rok coraz bardziej widowiskową.

 

Tak jak dziś, tak i 100 lat temu, elblążanie chcieli dobrze się bawić podczas nocy sylwestrowej. I tak w 1840 r., został w Elblągu zorganizowany bal maskowy, z pokazami z pochodniami, orkiestrą instrumentów dętych. Początek o godzinie 19, czytamy w „Elbinger Anziegen” z 31 grudnia 1840 r.

 

Dla tych, którzy w tym czasie chcieliby wyciszyć się, kościół pw. Trzech Króli przygotował nocne czuwanie od 23:30 do godziny 24:00. Natomiast w gminie baptystów w Elblągu, w kościele na ulicy Johannisstrasse (dzisiejsza ul. 3 maja), odbył się koncert organowy Fritz'a Sauer, wstęp 30 feningów.

 

Teatr miejski urządził w ten dzień ofertę specjalną dla dzieci, o godzinie 15:00 została wystawiona sztuka „Das funfte Rad”, wstęp wolny. Wieczorem po obniżonej cenie można było obejrzeć sztukę „Das deutsche Jahrhundert”, przedstawienie w pięciu częściach autorstwa Axel'a Delmar. Robotnicze towarzystwo śpiewacze (Gesangverein), przygotowało Bal Sylwestrowy z tańcami, śpiewami i żartami w domu przemysłowym od godziny 18:00. (Altpreusische Zeitung, 1899).

 

Bal Sylwestrowy, połączony z koncertem został również przygotowany przez elbląskie kasyno „Ressource Humanitas”, początek o godzinie 19:30. Bale Sylwestrowe organizowane również były przez hotele. Swoje usługi szeroko reklamował Hotel Elbląg. O organizowaniu Sylwestra ogłaszała się również restauracja „U Legala”, proponując gościom Wielki Bal Sylwestrowy.

 

Analizując wybrane ogłoszenia uroczystości sylwestrowych, można zauważyć zachodzącą zmianę. Ze skromnych rodzinnych tradycji Nowego Roku do coraz to huczniejszych przedstawień, których to scheda jest dziedziczona po dziś dzień.

 

Piotr Giziński