Jest już tradycją, że elblążanie uroczyście obchodzą rocznicę powstania Polskiego Pańtstwa Podziemnego. 27 września na pamiątkę wydarzeń sprzed 79 lat przedstawiciele władz wojewódzkich, miejskich, kombatanci oraz inni mieszkańcy naszego miasta zgromadzili się przy pomniku Żołnierzy Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego, aby oddać hołd wszystkim tym, którzy walczyli o wolną Ojczyznę. 

Jak zauważył wicewojewoda warmińsko-mazurski Sławomir Sadowski nasi przywódcy myśleli o utworzeniu Polskiego Państwa Podziemnego bardzo wcześnie – w czasie, gdy "żołnierze jeszcze krwawili".

Wodzem naczelnym był Rydz-Śmigły i on mianował majora Edmunda Galinata komendantem Związku Walki Zbrojnej "Niepodległość" – jeszcze przed powstaniem Służby Zwycięstwu Polski był właśnie taki związek. Sikorski nie był wtedy jeszcze premirem, nie był wodzem naczelnym. Został nim dopiero 7 listopada 1939 roku. W nocy z 26 na 27 września powstaje Służba Zwycięstwu Polski. Otóz komendantem został wyznaczony przez generała obrony Warszawy Juliusza Rómmla Michał Karaszewicz-Tokarzewski 

– przypomniał wicewojewoda Sławomir Sadowski.    

Kiedy hitlerowskie Niemcy i sowiecka Rosja podzieliły już Polskę, szybko stało się jasne, że oba totalitaryzmy nie pozwolą na żadne funkcjonowanie państwa polskiego. W hitlerowskim projekcie Polska stanowiła pole eksploatacji, Polacy zaś niższą grupę ludzi, którą należało eliminować, chociażby przy pomocy nadludzkiej pracy. Sowiecki model zakładał zgładzenie worgów klasowych, a z reszty zastraszonego społeczeństwa wytworzenie człowieka sowieckiego. Okupanci szczególnie skrupulatnie zmierzali do likwidacji inteligencji, a więc elity polskiego społeczeństwa, która w istocie odpowiada za tworzenie się struktur państwowych. Niezwykle przykrym dla wszystkich Polaków pierwszym dowodem likwidacji państwa były polskie symbole usuwane z przestrzeni publicznej. To jest właśnie kontekst, w którym społeczeństwo polskie w odruchu obrony tworzyło państwo podziemne, które dzisiaj wspominamy. Takie zorganizowanie się społeczeństwa było odpowiedzią adekwatną do działań władz okupacyjnych  

– wiceprezydent Elbląga Janusz Nowak nakreślił pokrótce kontekst historyczny, w którym rozpoczęto organizowanie struktur Polskiego Państwa Podziemnego. 

Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Elblągu Marek Pruszak przypomniał zaś sylwetkę i koleje życia rotmistrza Witolda Pileckiego, który jest wspaniałym symbolem walki z okupantem.