Być może już wkrótce skończą się kłopoty przy odzyskaniu pieniędzy pomyłkowo przelanych na niewłaściwe konto. W miniony wtorek (18 lipca) sejmowa Komisja Finansów Publicznych skierowała do dalszych prac prezydencki projekt ustawy dotyczący tego problemu.

Jak poinformował obecny na posiedzeniu komisji, minister w Kancelarii Prezydenta Andrzej Dera:

celem projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw jest umożliwienie skutecznego odzyskiwania kwot transakcji płatniczych, wykonanych z użyciem błędnych numerów rachunków płatniczych, których to kwot zlecającym przelew nie udało się odzyskać w wyniku działań podejmowanych przez ich bank lub SKOK.

Dera przypomniał, że do października 2011 roku instytucje wykonujące usługi przelewu, były obowiązane do sprawdzenia prawidłowości nie tylko numeru rachunku, ale także między innymi imienia i nazwiska posiadacza rachunku (odbiorcy przelewu). Jeżeli bank lub SKOK wykonał transakcję, mimo niezgodności tych danych, osoba zlecająca przelew miała możliwość skutecznego dochodzenia zwrotu środków od tego podmiotu.

Sytuacja uległa jednak zmianie w październiku 2011 roku w związku z wejściem w życie ustawy o usługach płatniczych, wdrażającej postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego z 2007 roku, która wprowadziła zasadę, że transakcja płatnicza może być wykonana tylko i wyłącznie na podstawie unikatowego identyfikatora (którym jest numer rachunku). Zgodnie z tą ustawą obecnie nie trzeba podawać innych danych odbiorcy, aby wysłać pieniądze przelewem.

Oznacza to, że instytucja finansowa wykonująca przelew, nie ma obowiązku weryfikacji, czy faktycznie wskazany w zleceniu przelewu rachunek należy do osoby podanej w zleceniu jako odbiorca. Przelew wykonany mimo niezgodności tych danych, uważa się za wykonany prawidłowo, jeżeli numer rachunku spełnia techniczne wymagania, a transakcja została prawidłowo autoryzowana (czyli wyrażono na jej przeprowadzenie zgodę np. za pomocą kodu SMS).

W świetle obowiązującego jeszcze dotąd prawa skuteczność odzyskania pieniędzy zależy właściwie tylko od woli osoby, na której rachunek trafiły omyłkowo przelane środki. Wcześniej trzeba ją jednak ustalić, co jest w większości przypadków sprawą beznadziejną.

Teraz ma to się zmienić. Projekt prezydencki przewiduje zmiany dwukierunkowe. Po pierwsze, ma na celu ochronę danych osób, które zdecydują się oddać pieniądze dobrowolnie. W oddaniu środków pośredniczyć będzie instytucja finansowa przez co dane osoby, która dobrowolnie odda pieniądze, nie zostaną ujawnione.

Projekt wprowadza jednocześnie wyjątek od obowiązku zachowania tajemnicy bankowej w przypadku, w którym odbiorca przelewu nie odda dobrowolnie środków. Zlecający przelew będzie mógł wystąpić do sądu z powództwem w celu odzyskania środków. Bank (lub SKOK) po wezwaniu odbiorcy do zwrotu środków i pouczeniu go o skutkach niezwrócenia pieniędzy, przekaże zlecającemu przelew dane odbiorcy, aby mógł on wystąpić z pozwem do sądu. Za wykonanie transakcji zwrotu środków instytucje finansowe nie będą pobierały opłat ani prowizji od osoby, na której rachunek omyłkowo wpłynęły środki pieniężne.