W piątek (21 października) w podziemiach Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu ponownie otwarto wystawę „Goci. Znad Bałtyku do Rzymu”. Jest to ostatnia z ekspozycji stałych, która została otwarta w budynku podzamcza.

To swoiste przeniesienie zwiedzającego w czasy Imperium Rzymskiego, do którego upadku przyczynili się Goci. Ale skąd na naszych terenach Goci? Według archeologów przybyli na tereny Wysoczyzny Elbląskiej ze Skandynawii, a dokładniej ze Szwecji w początkach I w. Za Gotami przywędrowali na te tereny Gepindowie. Oba te ludy tworzyły tzw. kulturę wielbarską. Na początku III w. ludy te powędrowały na południe. Po nich to właśnie pozostały okazałe cmentarzyska, z których dowiadujemy się jak żyli. Ci którzy nie odeszli w stronę Rzymu i pozostali na terenie wysoczyzny nazwano Widiwariami. Zostali oni wchłonięci przez Prusów w V/VI w.

Wystawa przybrała opowieść w konwencji drogi, a dokładniej drogi wielbarskiej. Została ona rekonstruowana na podstawie odkrycia w okolicach Bartągu i Świętego Gaju, w dolinie rzeki Dzierzgoń. Oryginalne pozostałości tego traktu doskonale komponują się w opowieść o Gotach, którzy osiedlali się wzdłuż Szlaku Bursztynowego. Skoro podążamy traktem, to na wystawie nie mogło zabraknąć rekonstrukcji paki transportowej rzymskiego wozu handlowego, czy też fragmentu gockiego domostwa. Droga kończy się słupem milowym, obrazującym wjazd do Rzymu.

Opowieść ukazana na starych zwojach opowiada nam historię Gotów, zaczynając od pierwszych wzmianek o osiedlaniu się tego ludu na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego, aż po dotarcie do granic Rzymu w V w.

Ekspozycja jest zbiorem zabytków pochodzących z wykopalisk archeologicznych z okolic Weklic, gdzie znajduje się najlepiej poznane cmentarzysko kultury wielbarskiej na terenie Polski. Odkryto tam ponad 600 rożnego rodzaju pochówków. Z wydobytych z ziemi artefaktów wybrano najciekawsze, te które już prezentowano na wystawie oraz nowe, które nigdy wcześniej nie widziały światła dziennego. Na ekspozycji zrekonstruowano pochówek łodziowy „Księżniczki Gockiej z Weklic”. Jest on ukazany tak realistycznie, iż ma się wrażenie, że nasza księżniczka śpi.

Wystawa pokazuje nam, że Goci byli ludem zaradnym i zasobnym. Tereny pobrzeża Bałtyku nie były skrajem starożytnego świata, tylko pełnoprawnym jego członkiem. Bogactwo brało się z handlu bursztynem, wyrobami ceramicznymi i ozdobami. Na uwagę zwracają zwłaszcza ozdoby, które były wykonywane z brązu i pokrywane folią srebrną i złotą. Ozdoby z bursztynu dają nam obraz zdolności rzemieślniczych Gotów. Potrafili oni nie tylko podgrzewać bursztyn, aby był bardziej spoisty i zmieniał barwę, ale też toczono różne kształty paciorków.

Jest to kolejna wystawa, która pokazuje, że Elbląg i jego okolice od najdawniejszym czasów były ważnym miejscem życia, handlu i mieszania się rożnych kultur. Jeśli chcą Państwo poznać historię naszego regionu, polecam wycieczkę do naszego Muzeum.

Autor: Alicja Gronek