Pierwsze wzmianki w starodrukach, traktujące o kościele, pochodzą z I poł. XIII w. Wtedy też przyznano mu wezwanie św. Mikołaja z Miry, patrona kupców  i żeglarzy. Początkowo nie był tak okazały, jak dziś. Swój obecny kształt uzyskał dopiero w latach pęćdziesiątych ubiegłego stulecia, a miano katedry z chwilą utworzenia Diecezji Elbląskiej w 1992 r.

Aby świątynia mogła osiągnąć obecny wygląd, już w kilkadziesiąt lat po powstaniu (źródła historyczne wskazują, że powstała ok. 1240 roku) była przebudowywana. Tę konieczność wymusił niejako napływ dużej ilości osadników na tereny dzisiejszego Elbląga. Kościół stał się wówczas trójnawowy (nawa – miejsce w kościele, przeznaczone dla wiernych – przyp. red.). W późniejszych latach kolejne modyfikacje konstrukcyjne sprawiły, że kościół przypominał wyglądem bazylikę.

Wiek XIV i XV przyniósł kolejne zmiany w wyglądzie świątyni. Zyskała ona trzy wieże. Środkowa wyposażona została u schyłku wieku XVI w siedem dzwonów. Nie licząc wież, rozmiary kościoła przedstawiały się w tamtym czasie w sposób następujący: ponad 50 m długości, prawie 30 m szerokości i 23 m wysokości.

Z uwagi na to, iż dopiero w wieku XIX zaczęto przykładać uwagę do dokumentacji, związanej z zabytkami, zachowało się niewiele druków z wieku XVII i kolejnego, dotyczącego wspomnianej budowli. Wiadomo natomiast, że podejmowano próby odtworzenia dawnego wyglądu kościoła (dziś katedry) zarówno wewnątrz jak i z zewnątrz. Źródła historyczne wymieniają kilka osób, które podejmowały próby przebudowy, m. in Horsta Stobbego, Karla Haukego.

Wydarzenia II wojny światowej sprawiły, że kościół uległ poważnym uszkodzeniom, a na początku lutego 1945 roku spłonął. Był to drugi pożar w historii świątyni (pierwszy miał miejsce pod koniec kwietnia 1777 r.). Mimo początkowych trudności, związanych z jej odbudową, udało się podjąć prace remontowe w roku 1949 z inicjatywy ks. Wacława Hipsza.

Dziś już jako Katedra św. Mikołaja, świątynia zachwyca swoim pięknem tak z zewnątrz, jak i wewnątrz, a otwarta niedawno dla turystów wieża katedralna pozwala na spojrzenie na nasze wspaniałe miasto z zupełnie innej perspektywy.

Zapraszamy do obejrzenia galerii zdjęć, prezentującej Elbląg widziany z prawie stu metrów wysokości.