07:47 / 31.03.2013

Historia miasta. Kanclerz Angela Merkel ma elbląskie korzenie

Historia miasta. Kanclerz Angela Merkel ma elbląskie korzenie

fot. Konrad Kosacz/elblag.net

Osoba kanclerz Angeli Merkel kojarzy się z Niemiecką Republiką Demokratyczną, gdzie wyrastała. Ale jej rodzinne korzenie sięgają jeszcze dalej na wschód, do Prus. Jej pradziadkowie i babka mieszkali bowiem w Elblągu, a dziadek był Polakiem. Merkel zaś sama często wspomina o „słowiańskiej” duszy.

Stara, czteropiętrowa kamienica przy ulicy Grunwaldzkiej 63 wita każdego, kto wychodzi z elbląskiego dworca PKP. Kamienica zachwyca kutymi balustradami balkonów i zdobioną płaskorzeźbami fasadą. Wtajemniczonych jeszcze bardziej niż detale architektoniczne interesuje historia pewnej rodziny mieszkającej tu przed wojną. To tu wychowała się bowiem Gertrud Drange, babka po kądzieli kanclerz Niemiec, Angeli Merkel.

Na przełomie XIX i XX wieku kamienicę (jej ówczesny adres to Tannenberallee 45) zamieszkiwali urzędnicy, szczególnie ci wysocy rangą. Do tego elitarnego grona należał Emil Richard Drange, wtedy już Ober Stadtsekretär, nadsekretarz rady miasta. Wraz z żoną Emmą z domu Wachs i córeczką Gertrud zajmował stumetrowe mieszkanie położone na pierwszym piętrze.

Niewiele wiadomo o codziennym życiu państwa Drange. Czy ich mieszkanie tętniło gwarem rozmów znajomych i rodziny? Czy może byli odludkami, a Emma z córką Gertrud spędzały samotne wieczory, czekając, aż głowa rodziny wróci z pracy? Na dobrą sprawę nie ma nawet pewności, czy zameldowany w tej samej kamienicy kupiec Paul Drange to brat Emila. Najprawdopodobniej tak, ale...

Jest jednak kilka faktów niepodważalnych. Emil Drange urodził się 18 marca 1866 roku w Unruhstadt, w powiecie Bomst, czyli dzisiejszej Kargowie, powiat Babimost. Jego ojciec Karl był tam mistrzem młynarskim. Matka, Emilia nosiła z domu nazwisko Günther.

W jakich okolicznościach Emil poznał swoją przyszłą żonę, Emmę Wachs - nie wiadomo. Była od niego młodsza o pięć lat i pochodziła z Rietscheitz, powiat Glogau, czyli prawdopodobnie dzisiejszych Jerzmanowic koło Głogowa. W każdym razie w ostatniej dekadzie XIX wieku byli już małżeństwem i zamieszkiwali w Elblągu. Tu w 1891 roku przyszła na świat ich córka Gertrud.

O tym wszystkim informuje Lech Słodownik, elbląski historyk, który nagłośnił nieznaną historię rodziny Angeli Merkel. - Pogłoski o elbląskim pochodzeniu Angeli Merkel doszły mnie jeszcze, gdy była ona przewodniczącą frakcji parlamentarnej CDU/CSU w Bundestagu - wspomina Lech Słodownik.

- To były niejasne informacje od osób trzecich. Zaciekawiły mnie jednak na tyle, że zacząłem szukać materiałów. Więcej światła rzuciła krótka wzmianka, którą przeczytałem w opracowaniu Hansa Jürgena Schucha, przewodniczącego Zjednoczenia Truso w Münster. Zacząłem szperać w archiwach z tamtego okresu, przeglądałem gazety i dostępne materiały. Ze skrawków informacji, tak jak z puzzli, udało mi się poskładać historię rodziny Angeli Merkel, żyjącej w Elblągu od końca XIX wieku do 1936 roku.

W Elblągu młody Emil (pradziadek pani kanclerz) rozpoczął karierę urzędniczą. Najpierw, w 1898 roku, zdobył stanowisko asystenta magistrackiego. Szybko piął się po urzędniczych szczeblach, bowiem gdy w 1910 roku odchodził na emeryturę, zasiadał już w radzie miasta jako nadsekretarz. Zmarł trzy lata później, co nasuwa przypuszczenia, że to przyczyny zdrowotne skłoniły go do przedwczesnej rezygnacji z zajmowanego stanowiska.

Po śmierci ojca Gertrud, wspólnie z matką, jeszcze jakiś czas mieszkała w kamienicy przy ul. Tannenberallee 45. Babka Angeli Merkel wybrała jedną z niewielu dostępnych wtedy dla kobiet dróg kariery. Została nauczycielką w Szkole dla Dziewcząt im. Królowej Luizy, przy dzisiejszej ulicy Czerniakowskiej. Wyszła za mąż za Polaka i przyjęła nazwisko Jentzsch. W 1928 roku urodziła córeczkę Herlind. Na trzy lata przed wybuchem II wojny światowej, w 1936 roku, rodzina opuściła Elbląg i przeniosła się do Hamburga. Było to rok po śmierci Emmy Drange. Zachowały się dokumenty mówiące, że zeszła ona z tego świata w Szpitalu Diakonis (dzisiaj znanym jako szpital przy ul. Związku Jaszczurczego).

Po wojnie Herlind Jentzsch, która podobnie jak jej matka Gertrude została nauczycielką (uczyła angielskiego i łaciny), wyszła za pastora Horsta Kasnera. Małżeństwo doczekało się trójki dzieci. Najstarsza z nich - Angela Dorota Kasner, po mężu Merkel, urodziła się 17 lipca 1954 roku. W tym samym roku jej ojciec otrzymał probostwo w Quitzow, we wschodniej, komunistycznej części Niemiec, która stała się ojczyzną przyszłej kanclerz aż do obalenia muru berlińskiego.

Sama Angela Merkel niezbyt często opowiada o swoich elbląskich korzeniach. Jedynie w wywiadzie dla "Die Zeit" powiedziała: Mam polskie korzenie poprzez dziadka. Gdy jestem w melancholijnym nastroju, myślę sobie, że odzywa się we mnie słowiańska dusza.

Źródło: Dziennik Bałtycki

5
1
oceń tekst 6 głosów 83%