Pierwszy trymestr to pierwsze dwanaście tygodni ciąży. W tym okresie najważniejsze jest zapłodnienie i implantacja komórki jajowej do jamy macicy, a także szybki rozwój wszystkich narządów - przede wszyst-kim mózgu oraz kończyn zarodka. W ciele kobiety zachodzą wyraźne zmiany fizyczne. Ciężarna ma przed sobą także pierwsze ważne badania lekarskie. Jakie są najważniejsze etapy rozwoju zarodka w pierwszym trymestrze ciąży?

Pierwsze oznaki ciąży

Tkliwość piersi, wahania nastroju i uczucie napięcia w dole brzucha mogą być pierwszymi oznakami istniejącej ciąży, ale kobiety często kojarzą te sygnały z nadchodzącą miesiączką. Prawidłowo wykonany test ciążowy lub badanie krwi u lekarza rozwieje wątpliwości. Około 4. tygodnia ciąży może dojść do tak zwanego krwawienia implantacyjnego, które pojawia się, gdy zarodek zagnieżdża się w macicy. Krwawienie implantacyjne można pomylić z miesiączką, ponieważ występuje w podobnym okresie. Jest jednak znacznie mniej obfite.

Mimo, że w pierwszym trymestrze ciąży nie widać jeszcze ciążowego brzucha wiele kobiet boryka się z typowymi dolegliwościami, takimi jak skrajne zmęczenie, wahania nastroju i problemy z krążeniem.

Szczególnie nieprzyjemne są poranne mdłości w ciąży, kiedy kobieta nie jest w stanie nie tylko prawidłowo się odżywiać, ale nawet normalnie funkcjonować. Często mdłości towarzyszą kobietom do 12. tygodnia ciąży, w niektórych przypadkach dłużej.

Jednocześnie koniec pierwszego trymestru jest postrzegany przez wiele ciężarnych kobiet jako przyjemny, ponieważ nudności i wymioty mijają, a silne zmęczenie ustępuje miejsca nowej energii. Od 12. tygodnia ciąży delikatne sporty wytrzymałościowe, takie jak pływanie, nordic walking, joga dla ciężarnych lub długie spacery, są idealnymi aktywnościami. Dolegliwościom, takim jak ból pleców, można zapobiegać poprzez regularne ćwiczenia.

Rozwój zarodka w pierwszym trymestrze ciąży

Po zapłodnieniu zarodek w 4. tygodniu ciąży zagnieżdża się w wyściółce macicy. W ciągu następnych 4 tygodni embrion doświadcza prawdziwego zrywu rozwojowego: serce zaczyna bić, rozwijają się pozostałe ważne narządy i cewy nerwowe (prekursory rdzenia kręgowego i mózgu). Tworzenie wszystkich narządów kończy się na początku trzeciego miesiąca ciąży.

W 9. tygodniu ciąży najważniejszy jest rozwój układu nerwowego i mózgu. Na tym etapie łożysko jest w pełni rozwinięte i aż do narodzin zaopatruje dziecko w substancje odżywcze. Pod koniec pierwszego trymestru płód waży około 15 gramów i osiąga do 6 centymetrów.

Pierwsze trzy miesiące ciąży są szczególnie niebezpieczne. Zarodek ze względu na szybki rozwój jest podatny na negatywne czynniki, takie jak alkohol, nikotyna, leki, infekcje czy promienie RTG. Mogą prowadzić do poważnych zaburzeń rozwojowych, podobnie jak silny stres i niezdrowa dieta matki. Dlatego kobiety powinny pozwolić sobie na dużo odpoczynku na tym wczesnym etapie ciąży.

Pod koniec pierwszego trymestru można odetchnąć - ryzyko przedwczesnego porodu znacznie spada. To dlatego wielu przyszłych rodziców wybiera ten czas, aby o ciąży zawiadomić rodzinę. 

Kontrole w I trymestrze

Po pozytywnym teście ciążowym kobieta powinna najpóźniej do 10. tygodnia ciąży zgłosić się do lekarza. Wykonuje się wówczas USG oraz cytologię. Ponadto w I trymestrze robi się morfologię, badanie poziomu glukozy we krwi na czczo, WR (badanie w kierunku kiły) oraz badanie przeciwciał toksoplazmozy i cytomegalii oraz różyczki. Należy określić grupę krwi, żeby uniknąć konfliktu serologicznego. Przeprowadzane są także pierwsze badania prenatalne (biopsja kosmówki i test PAPP).