We wrześniu rozpocznie się przyjmowanie wniosków w ramach rządowego programu "Czyste Powietrze", którego celem jest walka ze smogiem. Rząd dołoży się wymiany pieców i termomodernizacji budynków. W ramach dofinansowania można dostać nawet 53 tys. zł.

W ostatnich latach problem zanieczyszczenia powietrza w polskich miastach znacznie się pogłębił. Głównym źródłem smogu pozostaje spalanie odpadów i słabej jakości opału w domowych, często przestarzałych piecach. W związku z tym, rząd postanowił zrealizować program "Czyste Powietrze", który skierowany jest do właścicieli domów jednorodzinnych oraz osób dopiero planujących budowę. Program ma zapewnić wsparcie finansowe zakupu i wymiany źródeł ogrzewania, np. z węglowego na gazowe, a także termomodernizacji budynków. Plany zakładają, że "Czyste Powietrze" będzie rezlizowane przez dziesięć lat, a jego łączny budżet wyniesie 103 mld zł. 

Zdajemy sobie sprawę, że nadrabiamy wieloletnie zapóźnienia, dlatego program będzie składał się z wielomilionowych funduszy na rzecz termomodernizacji, podniesienia efektywności energetycznej całego zasobu mieszkaniowego

– mówił podczas inauguracji programu premier Mateusz Morawiecki. 

Dofinasowaniu podlegać będzie m.in. wymiana ogrzewania na gazowe, elektryczne lub na paliwo stałe. W nowo budowanych budynkach mieszkalnych dofinansowanie obejmie zakup i montaż węzłów cieplnych, kotłów gazowych kondensacyjnych, systemów ogrzewania elektrycznego, kotłów na paliwo stałe i pomp ciepła. Beneficjenci będą mogli liczyć na pokrycie od ok. 30 do 90 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji, których maksymalną wysokość określono na 53 tys. zł. Wysokość wsparcia zostanie uzależniona od kwoty miesięcznego dochodu przypadającego na jedną osobę w gospodarstwie domowym. 

Palący problem

Podstawowym źródłem zanieczyszczenia powietrza w Polsce jest tzw. niska emisja. To instalacje grzewcze w domach, lokalnych kotłowniach, budynkach użyteczności publicznej i małych przedsiębiorstwach, w których odbywa się spalanie paliw stałych – węgla i jego pochodnych, ekogroszku, drewna i śmieci. W zanieczyszczonym powietrzu unoszą się mikrocząsteczki m.in. tlenki siarki, tlenki węgla, tlenki azotu, benzo(a)piren, sadza oraz pyły zawieszone PM 10 i PM 2,5.  Te trujące związki chemiczne z łatwością przenikają do płuc i krwiobiegu, a następnie, transportowane wraz z krwią, wyrządzają szkody praktycznie we wszystkich układach i narządach wewnętrznych. Przyczyniają się do występowania wielu dolegliwości i chorób, m.in. zapalenia gardła, przewlekłego zapalenia oskrzeli, nowotworów i niewydolność płuc, astmy oskrzelowej, bezsenności, bólów głowy, chorób oczu, w tym zapalenia spojówek i osłabienie płodności.

Jak podaje Forum Rozwoju Efektywnej Energii, które podejmuje szereg inicjatyw promujących nowoczesne i przyjazne środowisku źródła energii, obecnie piece na paliwa stałe w domach jednorodzinnych w Polsce to w większości urządzenia znacznie wyeksploatowane i wiekowe. Średni wiek kotła przekracza 13 lat, a pieca kaflowego zbliża się do 40 lat. Ponad 60 proc. kotłów to urządzenia dziesięcioletnie lub starsze, w których da się spalić niemal wszystko. 

W efekcie, ponad połowa miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Unii Europejskiej znajduje się w Polsce, a sześć z nich plasuje się w pierwszej dziesiątce tego niechlubnego rankingu

– mówi Marta Szymczak, Koordynator Projektu Forum Rozwoju Efektywnej Energii.

Więcej gazu!

Rok 2018, według zapewnień Piotra Woźnego, pełnomocnika premiera ds. programu „Czyste Powietrze”, ma być jednak przełomowy dla poprawy jakości powietrza w Polsce.

Na terenie ośmiu województw, na których mieszka 65 proc. obywateli Polski, już obowiązują uchwały antysmogowe, które przewidują obowiązek wymiany starych kotłów. Zastosowanie paliw bezdymnych jest sposobem na to, by likwidować zanieczyszczenie powietrza w tych miejscach

– mówi Woźny. 

W walce ze smogiem w Polsce mają również pomóc obowiązujące od 01 lipca tego roku przepisy, na podstawie których zakazano sprzedaży kotłów niespełniających 5 klasy emisyjności, umożliwiających spalanie śmieci czy też odpadów węglowych. Jak jednak przekonuje Forum Rozwoju Efektywnej Energii, należy iść krok dalej i promować źródła energii, które są ekologiczne. 

Sposobem poprawy jakości powietrza oraz naszego zdrowia i życia jest wybór niskoemisyjnego, przyjaznego środowisku źródła energii, np. gazu płynnego LPG. Zamiana pieców węglowych na kotły gazowe może całkowicie wyeliminować emisję rakotwórczych składników smogu: bezno(a)pirenu i dwutlenku siatki oraz niemal całkowicie emisję tlenku węgla i pyłów zawieszonych PM10 (ponad 99 proc.) O dwie trzecie spadłaby emisja dwutlenku azotu i niemal o połowę dwutlenku węgla

– przekonuje Marta Szymczak.

LPG to czysto spalające się paliwo. Jego użycie praktycznie nie generuje cząstek stałych i sadzy. Dodatkowo zapewnia stałe i kontrolowane ciepło, jest efektywne i komfortowe w użytkowaniu. Wykorzystywane jest m.in. do ogrzewania gospodarstw domowych, gotowania, ma również wiele zastosowań w biznesie, w tym np. w rolnictwie i przemyśle.

W porównaniu z innymi paliwami gaz płynny cechuje także wysoka wartość opałowa, dla przykładu: LPG – 46 MJ/kg, węgiel kamienny – 24 MJ/kg, gaz ziemny – 34 MJ/kg, olej opałowy – 42 MJ/kg). Płynny gaz jest dobrym źródłem energii dla obszarów wiejskich i niezurbanizowanych, które nie mają dostępu do sieci gazu ziemnego. Jest też łatwy i bezpieczny w transporcie i przechowywaniu. Nie ulega degradacji, a w przypadku wycieku nie zatruwa gleby i zbiorników wodnych.