Prawie 40 milionowe zadłużenie lokatorów mieszkań komunalnych wobec ZBK. Do tego różne sposoby zmniejszenia tego długu, chociażby przez odpracowanie. Jednak ta forma nie cieszy się wielkim zainteresowaniem dłużników. W 2013 r. w ten sposób "spłacono" zaledwie 1,7 mln zł.

Dowiedzieliśmy się, że zadłużenie podstawowe w zasobach mieszkalnych na dzień 31.12.2013 roku wynosi 39.127.787,73 zł. Zgodnie z Zarządzeniem Prezydenta Miasta Elbląg nr 126/2012, które pochodzi z dnia 20 kwietnia 2012 (późniejsze zmiany) wprowadzono Program Realizacji Świadczeń Wzajemnych. Kierowany jest on do osób, które są zadłużone. Są one także w trudnych sytuacjach materialnych i życiowych. Umożliwia to zmniejszenie zadłużenia, a także ułatwia uregulowanie zobowiązań wobec ZBK.

Realizacja takichże świadczeń jest możliwa w miejskich jednostkach organizacyjnych nie będących spółkami prawa handlowego oraz na rzecz ZBK, a także obejmuje wykonywanie przez dłużnika następujących świadczeń rzeczowych: świadczenia porządkowe zewnętrzne np. porządkowanie terenów zielonych, oczyszczanie ich, pielęgnowanie i przycinanie, ręczne odśnieżanie i prace konserwacyjne na placach zabaw.

Świadczenia porządkowe wewnętrzne: sprzątanie budynków, prace przy transporcie wewnętrznym, malowanie pomieszczeń i lokali. Pozostałe świadczenia to np. obsługa szatni czy przeprowadzanie dzieci przez miejsca niebezpieczne.

Oczywiście form odpracowywania zadłużenia jest wiele więcej, my przedstawiliśmy tylko kilka. W 2013 roku w ramach wyżej wymienionego programu dłużnicy odpracowali łączną kwotę 1.700.305 zł, w tym kwotę 784.220 zł w ramach zleceń wystawionych przez ZBK i kwotę 916.085 zł na zlecenia wystawione przez miejskie jednostki. Z informacji, które otrzymaliśmy w grudniu ubiegłego roku, swoje zadłużenia odpracowywały 163 osoby.

Uchwała w sprawie „Wieloletniego problemu gospodarowania mieszkaniowym zasobem Miasta Elbląg na lata 2012-2020” przewiduje możliwości uzyskania obniżonych stawek czynszu z tytułu osiągania niskich dochodów w gospodarstwie domowym. Możliwe jest uzyskanie obniżki w wysokości -40%, -30% oraz -20% w zależności od dochodu jaki się osiąga. Jest tylko zastrzeżenie, że łączna wysokość obniżki techniczno-dochodowej nie może przekroczyć 40% bazowej stawki czynszu, która w roku 2013 wynosiła 8,02/m2.

W 2013 roku pozytywnie rozpatrzono 2172 wnioski o udzielenie obniżek w czynszach z tytułu osiągania niskich dochodów w gospodarstwie domowym. Wprowadzono również Program Oddłużeniowy, który ma charakter jednorazowej pomocy osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Zadaniem tego programu było zmobilizowanie dłużników do uregulowania należności za zajmowane lokale. Zgodnie z założeniami tegoż programu wnioski o oddłużenie przyjmowane były do dnia 31.12.2012 roku.

Na tą chwilę wnioski dłużników są rozpatrywane na podstawie Uchwały Nr XXVI/699/2013 Rady Miejskiej w Elblągu z dnia 14 listopada 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad, sposobu i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny przypadających Gminie Miasto Elbląg oraz jej jednostkom podległym, a także wskazanie organu i osób do tego uprawnionych.

W przypadku uzasadnionych może nastąpić odroczenie terminu zapłaty należności lub rozłożenie płatności na raty. Przy składaniu wniosku o rozłożenie na raty należności nieprzekraczających kwoty 10 000 zł należy przedstawić dokumenty, które potwierdzają dochody wszystkich osób zamieszkałych w lokalu z okresu trzech ostatnich miesięcy kalendarzowych. Takimi dokumentami mogą być np. zaświadczenie o dochodach netto wystawione przez pracodawcę, aktualne decyzje o przyznaniu renty bądź emerytury, decyzje o wysokości świadczeń otrzymywanych z MOPS-u, świadczenia wypłacane przez Departament Świadczeń Rodzinnych Urzędu Miejskiego, inne dokumenty potwierdzające otrzymywanie alimentów, zasiłków, stypendiów, dodatków (z wyłączeniem mieszkaniowego), zapomóg, itp., w przypadku osób bezrobotnych zaświadczenie zarejestrowania w PUP.

Od lokatorów ubiegających o umorzenie należności lub rozłożenie na raty przekraczających kwotę 10 000 zł dodatkowo należy przedstawić deklaracje PIT od wszystkich osób zamieszkałych w lokalu. Od należności, której termin zapłaty odroczono lub, którą rozłożono na raty nie pobiera się odsetek za zwłokę za okres na jaki odroczono termin zapłaty należności bądź należność została rozłożona.