Brama Targowa w Elblągu jest jednym z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych zabytków Elbląga. XIV-wieczna budowla stanowiła w przeszłości fragment nieistniejących już murów obronnych miasta. Obecnie, po remoncie przeprowadzonym w 2006 roku, na jednym z najwyższych pięter powstał taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę elbląskiego Starego Miasta. Możemy stąd również obejrzeć w całej okazałości, główną arterię starego Elbląga, ulicę Stary Rynek.

Odnowiony zabytek mieści w swoim wnętrzu Międzynarodowe Centrum Informacji Turystycznej, ekspozycję elbląskiego muzeum, z fotografiami przedstawiającymi Bramę Targową z czasów przedwojennych (ekspozycje będą się zmieniały, jednak motywem przewodnim będzie miasto Elbląg), mini kawiarenkę, sklep z pamiątkami oraz Salę Rycerską, która w niedalekiej przyszłości będzie stanowiła niewielkie centrum konferencyjne. Na jednym z wyższych poziomów staną armaty (tzw. wiwatówki), z których, w czasie ważnych miejskich uroczystości, oddawane będą salwy honorowe.

Budowa i remonty

Brama Targowa w Elblągu został zbudowana w XIV wieku, jako element miejskiego systemu fortyfikacji. Budowę dolnej części bramy rozpoczęto w roku 1319, natomiast górną część nadbudowano do wysokości obecnej w latach 1420-1430. Podczas prac nad górną częścią Bramy Targowej, od strony zewnętrznej, dobudowano dwubasztowe przedbramie, które przetrwało aż do roku 1775. Od północnej strony zabytku, umieszczona była w przeszłości brama, która broniła dostępu do miasta w nocy. W 1755 roku na dachu Bramy Targowej pojawił się hełm w stylu barokowym, który ufundowali Elblążanie, stworzono taras widokowy oraz zamontowano zegar. W czasie wojny Brama mocno ucierpiała. Odbudowano ją w latach 40. XX wieku w kształcie średniowiecznym (najbardziej charakterystyczną zmianą w wyglądzie jest powrót do starej formy dachu). W roku 2000 na bramie pojawił się zegar – bliźniaczo podobny do tego, jaki można zauważyć na elbląskich pocztówkach z okresu międzywojennego. Chronometr ufundował miastu Ortwin Runde – nadburmistrz Hamburga, który urodził się w Elblągu. Generalny remont zabytku został przeprowadzony w 2006 roku. Odnowiono fasadę, odrestaurowano elementy architektury oraz przystosowano pomieszczenia wewnątrz bramy dla potrzeb Fundacji Elbląg. Wieczorami obiekt widać w blasku iluminacji świetlnej. W miejscu, gdzie niegdyś przejeżdżał pod Bramą tramwaj, spółka Tramwaje Elbląskie ułożyła fragment torów, aby przypominały mieszkańcom Elbląga oraz turystom, dawny szlak komunikacyjny w mieście.

Historia

Funkcje Bramy Targowej w średniowieczu Od czasów powstania zabytek stanowił istotną część miejskich fortyfikacji oraz jedną z głównych bram wjazdowych do Elbląga. Od momentu powstania służyła elbląskim mieszczanom, którzy nie zwracali szczególnej uwagi na jedną z kilku bram w murach obronnych. Ich podejście do dzisiejszego symbolu miasta zmieniło się, wraz z najazdem rycerzy zakonu krzyżackiego.

Legenda o piekarczyku Dnia 8 marca 1521 roku udało się uratować miasto przed najazdem Krzyżaków. Wiąże się z tym wydarzeniem legenda, która została opisana poniżej. Mimo, iż nie do końca wierzymy dziś w historię o elbląskim piekarczyku, to faktem jest, że dolna część bramy, od strony północnej, wzmocniona jest granitowymi płytami (odbojami), w których wykuty jest, na polecenie króla Zygmunta Starego wzór łopaty piekarczyka. Natomiast dzień 8 marca do I rozbioru Polski był w Elblągu miejskim świętem.

Początek XX wieku

W latach 30. XX wieku miasto przeżywało gospodarczy rozkwit. Stare Miasto tętniło życiem, a pod Bramą pojawił się tramwaj. Tory wiodły wzdłuż ulicy Pocztowej, przez Stary Rynek, dalej biegnąc pod zabytkiem, a następnie obecną ulicą Stoczniową.

Okres Polski Ludowej

Okres powojenny nie sprzyjał Bramie. Zapomniany i zaniedbany obiekt niszczał w oczach. Ze względu na niebezpieczeństwo opuszczono dwie kraty, uniemożliwiając wstęp do budynku mieszkańcom oraz blokując drogę tramwajowi, który przez krótki okres czasu po wojnie jeździł tym samym torowiskiem, co przed nią.

III Rzeczpospolita

Wskutek wydawania pieniędzy z budżetu miasta na bardziej pilne inwestycje, Brama pozostawała przez pewien czas w zaniedbanym stanie. Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, samorządy lokalne zyskały szansę współfinansowania niektórych projektów ze środków pomocowych. Wykorzystując takie wsparcie, władze miasta Elbląga, sfinansowały w 2006 roku remont obiektu.