Centrum im. Adama Smitha oblicza Dzień wolności podatkowej w Polsce od 1994 roku. W 2018 roku Dzień wolności podatkowej jest obliczany już po raz dwudziesty piąty.

W tym roku Dzień wolności podatkowej przypada 6 czerwca. W 2017 był 9 czerwca.

Dzień wolności podatkowej jest symbolicznym momentem, gdy przestajemy pracować na potrzeby rządu, a zaczynamy pracować dla siebie i dla naszych rodzin.

Do obliczenia Dnia wolności podatkowej służy stosunek udziału wszystkich wydatków publicznych (budżet państwa, samorządy, rządowe fundusze celowe itp.) do Produktu Krajowego Brutto.

Andrzej Sadowski, prezydent Centrum im. Adama Smitha, otwierając konferencję, podkreślił, że Dzień wolności podatkowej w 2018 roku przypada 3 dni wcześniej niż w ubiegłym roku. Zmiana na wcześniejszy Dzień wolności podatkowej wynika m.in. z tego, że nastąpił szybszy wzrost PKB (o około 100 mld PLN) w stosunku do wzrostu wydatków sektora finansów publicznych (o około 20 mld). Jest to rezultat tego, że w pierwszym roku rządzenia wydatki okazały się dużo mniejsze od zakładanych, dzięki czemu rzeczywiste obciążenie gospodarki zmalało. Niższe wydatki rządu w pierwszym roku stworzyły niższą bazę do ich wzrostów w kolejnych latach. Warto też zauważyć, że wydatki rządu wraz z programem „Rodzina 500 plus” w okresie względnej prosperity rosną jednak wolniej niż PKB. Zauważmy – powiedział – że to mniejsze, a nie większe wydatki rządowe pozwoliły naszej gospodarce szybciej się rozwijać. Przedsiębiorcy, nie czekając na rządowe zamówienia, przeorientowali się na rynek i konsumenta, stąd lepszy wynik całej gospodarki.

Polskę, ze względu na panujące przepisy podatkowe, można porównać do strefy sejsmicznej. System podatkowy w naszym kraju ma podobne skutki, jak zjawiska sejsmiczne na danym terenie. W miejscu, gdzie w każdej chwili może dojść do wstrząsów, nie planuje się inwestycji, a prowadzona działalność gospodarcza ma doraźną perspektywę. Ze względu na jakość i zmiany przepisów podatkowych oraz ich interpretację działalność inwestycyjna i gospodarcza nie rozwija się właściwie.

Prof. Robert Gwiazdowski, przewodniczący Rady Centrum im. Adama Smitha, przypomniał, że „Centrum im. Adama Smitha przygotowało i ogłosiło projekt zmiany systemu podatkowego oraz naprawy finansów publicznych, z którego zarówno poprzedni, jak i obecny rząd zaczerpnęły korzystne dla obywateli i przedsiębiorców rozwiązania, które potraktowały jak własne”.

Od 1 stycznia 2018 r. przedsiębiorcy dotychczasowe obciążenia płacą do ZUS jednym przelewem zamiast czterema. Dla ZUS-u też jest to dobra zmiana, bo oznacza oszczędności. Wspominam o tej zmianie z trzech powodów. Pierwszy, że była możliwa. Drugi, że korzyści są po każdej stronie, i ZUS-u, i przedsiębiorców oraz że są tak oczywiste. Po trzecie zaś, że jest to fragment propozycji Centrum sprzed kilkunastu lat.

Prof. Gwiazdowski przypomniał, że Centrum od dawna proponuje zastąpienie podatku CIT 1-1,5-procentowym podatkiem od przychodu. Rząd niedawno opublikował listę 2 tys. największych przedsiębiorstw. Część przedsiębiorstw zagranicznych „tradycyjnie” legalnie nie zapłaciła podatku CIT, który jest nieefektywny. Rząd ma dowody i rozwiązania w swoim ręku. Wystarczy jedynie podjąć decyzję inną, niż tylko publikacja samej listy.

Kamil Kajetanowicz, ekspert Centrum im. Adama Smitha, podkreślił, że zmniejszenie obciążenia podatkowego dla części obywateli w jednym obszarze, np. przez program „Rodzina 500 plus”, jest zwykle „wyrównywane” przez podniesienie opodatkowania w innych dziedzinach oraz przez dołożenie nowych wymagań wobec podatników, np. rozszerzanie obowiązku posiadania kas fiskalnych, wypełnianie jednolitych plików kontrolnych (czyli „program 50 minus” dla małego przedsiębiorcy, gdyż o tyle minimalnie wzrósł koszt obsługi księgowej) czy – jak w zapowiedzi podniesienia opodatkowania – w tzw. opłacie paliwowej.

Przypomniał ustalenia z niedawnego raportu Koszty wychowania dzieci 2018, że „roczna kwota podatku VAT płacona przy okazji wydatków na wszystkie dzieci w Polsce wynosi według szacunków ok. 17 mld zł. Rodzina z trójką dzieci (pięć osób) w ramach zakupów zwraca rządowi w zapłaconym podatku VAT jeden przelew z programu 500+, który to od tego rządu otrzymała”.

COROCZNY APEL DO POLITYKÓW

Andrzej Sadowski zauważył, że rząd dokonuje daleko idących zmian w systemie podatkowym. Tę samą determinację i energię można jednak skierować na jego uproszczenie, a nie nieustanne komplikowanie oraz na dodatkowy wzrost kosztów jego obsługi. Jedyną skuteczną metodą uszczelnienia systemu jest uproszczenie go.

Jesteśmy gotowi zarówno do debaty, jak i do pracy ze wszystkimi, którzy chcą dokonać zmian podatków na korzyść obywateli i przedsiębiorców oraz naszego państwa.

Andrzej Sadowski przypomniał, że eksperci Centrum im. Adama Smitha wielokrotnie przedstawiali plan korekty oraz zmiany systemu podatkowego, m.in. na posiedzeniu sekcji gospodarczej Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP, w Sejmie na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu na rzecz Wspierania Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego oraz na spotkaniach organizacji przedsiębiorców w całym kraju. Przypomniał, że już w 2003 r. Centrum im. Adama Smitha opracowało pod kierunkiem Krzysztofa Dzierżawskiego i dr. Kamila Zubelewicza (obecnego członka Rady Polityki Pieniężnej) projekt gruntownej przebudowy systemu podatkowego i dochodów publicznych, który przejęły inne think thanki i organizacje pracodawców.

Skoro kilkanaście lat temu mieliśmy rację, którą fragmentarycznie dziś wykorzystuje się w przeprowadzanych korektach, to może mamy rację w większej części albo w całości?

Andrzej Sadowski zacytował na koniec wypowiedź z lutego br wiceministra finansów, który powiedział, że „nie ma możliwości naprawy ustaw o PIT i CIT, bo obowiązujące przepisy osiągnęły kres swoich możliwości. Rosnące skomplikowanie prowadzenia działalności gospodarczej, globalizacja, wymogi międzynarodowe, powodowały, że przez ponad 20 lat wielokrotnie nowelizowano te ustawy i dzisiaj nie są one przyjazne ani proste dla podatników. Nie należy już ich poprawiać, tylko napisać od początku”.

Dni wolności podatkowej w Polsce w latach 1994-2018

Rok	Dzień wolności podatkowej
1994	1 lipca
1995	6 lipca
1996	4 lipca
1997	28 czerwca
1998	22 czerwca
1999	16 czerwca
2000	16 czerwca
2001	18 czerwca
2002	24 czerwca
2003	28 czerwca
2004	24 czerwca
2005	23 czerwca
2006	24 czerwca
2007	16 czerwca
2008	14 czerwca
2009	14 czerwca
2010	23 czerwca
2011	24 czerwca
2012	21 czerwca
2013	22 czerwca
2014	14 czerwca
2015	11 czerwca
2016	15 czerwca
2017	9 czerwca
2018	6 czerwca

  Źródło: Centrum im. Adama Smitha