› bieżące
06:35 / 29.07.2013

Kościół, który przetrwał dwie wojny a uległ komunizmowi

Kościół, który przetrwał dwie wojny a uległ komunizmowi

fot. fotopolska.eu

Po jednym z największych kościołów przedwojennego Elbląga nie ma już dziś właściwie śladu. Choć przetrwał w niezłym stanie dwie wojny światowe, nie został nigdy wyremontowany. Nowa, ludowa władza postanowiła zetrzeć świątynię z powierzchni ziemi. Dziś praktycznie po świątyni nie ma już śladu.

Choć przetrwał dwie wojny światowe i był jednym z największych elbląskich kościół, nie oparł się komunistycznej władzy, która nastała w naszym mieście po 1945 r. Mowa o Kościele Trzech Króli. W 1954 roku został wraz z kościołem św. Anny wyburzony. Na jego miejscu stoją bloki mieszkalne przy ulicy Ślusarskiej i Janowskiej. To co się ze świątynie zachowało, to ołtarz główny kościoła Trzech Króli. Znajduje się w katedrze św. Mikołaja, jako jeden z ołtarzy bocznych. Można też na osiedlu odnaleźć pozostałości obiektu, trzeba tylko uważnie spojrzeć pod nogi.

Pierwotnie gotycki, od 1885 neogotycki kościół wybudowany został w 1341 roku. Początkowo była to świątynia katolicka, w okresie reformacji przeszła w ręce ewangelików. Stary kościół posiadał osobliwy wygląd – jego budowa nie została nigdy ukończona, a jego wieża stała oddzielnie. Pod koniec XIX wieku zburzono go i odbudowano w stylu neogotyckim, jako murowana budowlę z trzema nawami, sklepieniami żebrowymi, transeptem, wieżą i prezbiterium z dwoma wieżyczkami. Wieża kościoła miała 67 m wysokości, a jego wnętrze posiadało 1200 miejsc siedzących. W czasie II wojny światowej został częściowo zniszczony, lecz były to zniszczenia stosunkowo niewielkie w porównaniu z innymi elbląskimi kościołami. Pierwsza wzmianka o nowomiejskim kościele Trzech Króli ukazała się w 1341.

Kościół parafialny poświęcony Trzem Królom zaplanowano z dużym rozmachem, lecz ze względów finansowych nigdy nie ukończono budowy i oddzielnie stojąca wieża została nie połączona z korpusem kościoła. Od samego początku była to główna świątynia Nowego Miasta Elbląga. Kościół w wyniku reformacji przeszedł w posiadanie zwolenników Marcina Lutra. Przez stulecia, nieukończona świątynia, choć remontowana była coraz w gorszym stanie. W roku 1880 proboszcz kościoła - Christian Eduard Rhode oraz rada parafialna zadecydowała o budowie nowego kościoła. W latach 1881-1885 rozebrano stary i zbyt mały kościół, a na jego miejscu zbudowano nowy w stylu neogotyckim według projektu architekta Wohla z Berlina.

Nową budowlę poświęcono 17 marca 1885 roku. Miał on wnętrze trzynawowe, sklepienia żebrowe, które podtrzymywały kolumny korynckie. Kościół posiadał ok. 1200 miejsc siedzących. Oszkarpowany korpus główny skrzyżowany został z równymi mu wysokością transeptem. Prezbiterium, zamknięte prosto, nieznacznie niższe od naw i transeptu ujmowały dwie ośmioboczne wieżyczki, zwieńczone wysmukłymi hełmami. Od zachodu postawiono szeroką wieżę ujętą niższymi od korpusu kościoła aneksami wejściowymi, którą zwieńczono wysokim, czterospadowym dachem z wyłamującymi się z połaci szczytami oraz hełmem w postaci wysokiej iglicy, otoczonej ośmioma wimpergami, co było jedynym nawiązaniem do formy sygnaturki starej świątyni. Nowa wieża miała 67 metrów wysokości.

Do czasu odbudowy wieży kościoła św. Mikołaja była to najwyższa konstrukcja w Elblągu. Ostrołukowe okna dekorowały proste maswerki, dekoracje elewacji zewnętrznej tworzyły ceglane fryzy. Nawy boczne, poprzez umieszczenie w nich empor wspartych na na przegradzających ma przegradzających przęsła szerokich, ostrołukowych arkadach zbliżały je do rzędu bocznych kaplic.

W latach 30. kościół został wyremontowany. Zamontowano również centralne ogrzewanie. Kościół Trzech Króli został zniszczony w czasie II wojny światowej w mniejszym stopniu niż inne kościoły ewangelickie Elbląga.

Niewielkiego uszkodzenia doznała wieża na której zachowały się dwa gotyckie dzwony (dwa pozostałe zostały przetopione na cele wojenne), które zdemontowano i umieszczono je w wieży kościoła św. Wojciecha w Elblągu. Czyniono starania o przekazania tego kościoła kościołowi katolickiemu. Niestety nie doszły one do skutku. W 1954 roku kościół Trzech Króli został, podobnie jak pozostałości kościoła św. Anny wysadzony w powietrze. Dziś w jego miejscu stoją bloki zbudowane w latach pięćdziesiątych. Źródło: wikipedia

5
1
oceń tekst 6 głosów 83%

Zdjęcia ilość zdjęć 2