Elbląg i sport. Nasze miasto ma duży związek z tym pojęciem. Jest znaczna liczba miejsc, gdzie słyszymy szepty historii, nawiązującej od sukcesów, ale i porażek naszych oraz przyjezdnych sportowców. W związku z tym, że rozpoczął się największy remont Miejskiego Ośrodka Sportu w ciągu prawie 40 lat istnienia hali przy ul. Kościuszki, chcemy odkryć przed naszymi Czytelnikami nie kawałek, ale sporą część jej mijającej historii. Takie nazwiska jak Krzysztof "Diablo" Włodarczyk, Dariusz Szpakowski czy Kazimierz Górski są wystarczającą rekomendacją, by poświęcić staremu, sentymentalnemu obiektowi większą chwilę.

Spotykamy się z Tadeuszem Kussym, pracownikiem MOS - u, który widział, jakie wydarzenia obywały się tutaj przez te kilkadziesiąt lat. On jest naszym przewodnikiem, który dysponuje ogólną i zakulisową wiedzą ,dotyczącą niezwykłych historii tego miejsca. Opowieść ta nie będzie zawierać wszystkich szczegółów jednak mimo tego multum osób, jakie gościła hala, ilość wydarzeń, rangi nie tylko krajowej, ale i światowej jest po prostu fascynująca – inaczej tego nie da się określić. Idąc wąskimi korytarzami, przesuwając rękę po drewnianych poręczach, z dziecięcą ciekawością zaczynamy wgłębiać się w opowieść naszego rozmówcy.

Pożar niszczył i tworzył

Mamy medalistkę olimpijską z Elbląga! – zdawały się mówić uśmiechnięte twarze mieszkańców miasta, gdy swoje umiejętności na Igrzyskach Olimpijskich pokazywała Helena Pilejczyk. Każdy sukces był ważny, w odbudowującym się Elblągu. Mimo wielu inwestycji władze nie zdecydowały się stworzyć odpowiednich warunków dla miejscowych sportowców, w postaci hali sportowej. Nawet osiągnięcia łyżwiarek szybkich nie spowodowały wybudowania toru do treningów. Infrastruktura sportowa Elbląga była nie za ciekawa.

W 1972 roku w Zakładach Wielkiego Proletariatu wybuchł groźny pożar. Spaliły się dwie hale produkcyjne. Zakładowi zależało na szybkim postawieniu nowych, również z racji strajków pracowniczych. Wybudowane je w dwa miesiące jednak ZWP dostało jeszcze nowe, z NRD, hale produkcyjne, z których jedna została wykorzystana na halę sportową. Kierowano się potrzebą stworzenia dla elbląskiej młodzieży odpowiednich warunków do uprawiania sporu, oraz zaspokoić potrzebę społeczeństwa elbląskiego w zakresie możliwości organizowania imprez sportowych, w nowoczesnych i komfortowych warunkach. Cytat z księgi budowniczych obiektu. – Budowę obiektu rozpoczęto w maju 1975 roku a zakończono i oddano do użytku w grudniu 1977 roku.

Tak więc pożar w Zakładach przyczynił się do powstania obiektu sportowego. W budowę zaangażowało się wiele przedsiębiorstw budowlanych, działających na terenie Elbląga. Pomysłodawcą i realizatorem inwestycji był ówczesny dyrektor ZWP a później Wojewoda Elbląski – Zdzisław Olszewski.

Wykorzystywano materiały stosowane do budowy hal produkcyjnych i magazynowych z racji domyślnego przeznaczenia obiektu. Dobudowano jednak część socjalną z szatniami, biurami, ciągami komunikacyjnymi, trybunami na 500 krzesełek dla kibiców i antresolami zewnętrzymi. Hala posiada pełnowymiarową salę główną, tzw. salę judo, przeznaczoną do sportów walki oraz salę konferencyjną, zwaną potocznie „klubem Olimpijczyka”. Jak na tamte czasy uzyskano nowoczesny obiekt sportowy. Korzystają z tego wszystkie kluby sportowe, szkoły, zakłady pracy, instytucje i ośrodki kultury.

Na otwarcie bratni turniej

Elbląg doczekał się nowoczesnego obiektu w 1977 roku. Specjalnie na tę okazję zorganizowano turniej piłki ręcznej. To było wydarzenie, z racji tego, że wcześniej trzeba było grać na asfalcie. Jednak to miała już być historia. Nadchodziły lepsze czasy dla tego sportu w Elblągu. Publiczności zaprezentowały się zespoły Startu Elbląg, Olimpii Elbląg (dawna nazwa Techtransu a obecna Meble Wójcik Elbląg), które zmierzyły się z Balticą Kaliningrad. Zagrano pokazowe spotkania. Dlatego trudno się dziwić, że to właśnie tam kształtowała się historia tych klubów.
 
To właśnie tutaj i to aż dwukrotnie, EB Start zdobywał mistrzostwo Polski w piłce ręcznej kobiet. W latach 1992, 1994. Zawodniczki grały tutaj najważniejsze mecze mistrzowskie, turnieje międzynarodowe i pucharowe z europejskimi klubami. Rywalkami były zespoły z Portugalii, Chorwacji, Danii. Oprócz tego Start zagrał tutaj spotkanie z reprezentacją Białorusi. Grała tutaj również w 1996 roku reprezentacja kobiet z Koreą Południową. Zespół mężczyzn Techtrans – Darad podejmował na tym parkiecie ligowych przeciwników w Ekstraklasie. W czerwcu 2001 roku zmierzył się z reprezentacja Japonii.

Wyrwany grzejnik

Hala MOS jest bazą treningową piłkarek i piłkarzy ręcznych MKS Truso. Klub zdobył wiele tytułów w Mistrzostwach Polski. W 1997 roku tytuł zdobył zespół młodzików prowadzony przez trener Dorotę Śniadałę, natomiast w 2010 triumfowały juniorki prowadzone przez trenera Jerzego Ringwelskiego.

Z piłką ręczną łączy się na dodatek pewna historia. Podczas jednego z meczów na szczeblu Ekstraklasy doszło do awarii instalacji grzewczej, dokonanej przez kibiców, którzy wyrwali grzejnik na schodach, prowadzących na trybunę dla widzów. Spowodowało to duży wyciek gorącej wody. Woda z impetem rozlewała się po korytarzach dochodząc prawie do boiska. Było trochę paniki tym bardziej, że mecz był transmitowany przez telewizję. Na szczęście udało się usunąć awarię.

Tutaj zaczynał „Diablo”

Boks jest związany z tą halą. We wrześniu 1997 roku odbył się, wyjątkowo poza Warszawą, XIV Międzynarodowy Turniej im. Feliksa Stamma z udziałem silnej ekipy z Kuby. W jednej z kategorii zwyciężył Robert Gortat, który był również bokserem miejscowego Halexu, oraz został uznany za najlepszego zawodnika turnieju.

Ogromnym zainteresowaniem elblążan cieszyły się mecze ligowe mistrzostw Polski, z udziałem klubu bokserskiego Halex (dawniej Start i Renoma), przychodziły tłumy kibiców. Halex zdobywał tutaj wicemistrzostwo Polski w 1998 oraz rok później mistrzostwo kraju. Gwiazdami tamtego składu byli min. Jacek Bielski, ówczesny mistrz Europy, oraz Tomasz Bonin – najlepszy wówczas zawodnik w wadze ciężkiej w Polsce. Gdy walczył podczas jednego z meczów bokserskich Halexu, w ostatnim pojedynku całym ciężarem swojego ciała odbił się od narożnika, powodując puszczenie spawów w konstrukcji ringu. Na jakiś czas przerwano walkę by chociaż prowizorycznie zabezpieczyć i zakończyć mecz.

To jedna z wielu historii, jakie chcieliśmy przypomnieć. 10 czerwca 2000 roku hala przy Kościuszki była gospodarzem jednej z pierwszych gal boksu zawodowego w Polsce. Wówczas swoje walki stoczyli przyszły mistrz świata Tomasz Adamek, Maciej Zegan czy pierwszą niespełna 19 letni Krzysztof „Diablo” Włodarczyk. Galę zorganizował Andrzej Gmitruk oraz Hieronim Kozakiewicz, transmitował Canal +. Oprócz tego również odbywały się imprezy bokserskie jak Młodzieżowe Mistrzostwa Polski, Mistrzostwa Polski Juniorów, turnieje młodzieżowe im. W.Budzyńskiego i Grzankowskiego. Częstym gościem był Dariusz Michalczewski.

Gwiazdy na halę

Hala gościła sportowców z najróżniejszych dyscyplin. W 1984 roku rozegrano turniej w tenisie stołowym Europa – Azja, z udziałem 4 krotnego mistrza świata i 9 krotnego mistrza Europy Szweda Mikaela Appelgrena i nieżyjącego, wielokrotnego medalistę mistrzostw świata i Europy Andrzeja Grubby.

Odbywały się zawody z udziałem koszykarzy, siatkarzy, ciężarowców, zapaśników, karateków, unihokeistów, piłkarzy nożnych, tenisistów stołowych. W 1997 roku zorganizowano Międzynarodowy Turniej Koszykówki Kadetów. Honorowym gościem zawodów był czołowy koszykarz ligi NBA, mistrz olimpijski Litwin Arwydas Romos Sabonis. Hala gościła również grającą dawniej w WNBA Małgorzatę Dydek. W rozgrywanych corocznych turniejach piłkarskich przez Towarzystwo Miłośników Futsalu Etna – Cup w drużynie gwiazd grali zawodnicy z zespołu „Orłów Górskiego” jak Jan Tomaszewski, Władysław Żmuda, Jan Domarski, Grzegorz Lato czy Andrzej Iwan. Oprócz tego halę zaszczycił trener Kazimierz Górski.

W latach 90- tych firma Elzam organizowała spartakiady dla swoich pracowników. Imprezy cieszyły się dużą popularnością wśród załogi, szczególnie, gdy prowadziły je takie gwiazdy telewizji jak Dariusz Szpakowski, czy medalista olimpijski w zapasach Andrzej Supron.

Najzdrowsza podłoga Elbląga

W 1999 roku po częściowym remoncie okien, przebudowie szatni i pomieszczeń z natryskami dla sportowców, zorganizowano wielką imprezę, mianowicie Mistrzostwa Świata Formacji Tanecznych, zakończoną wielkim sukcesem elbląskich tancerzy, którzy wywalczyli I miejsce. Honorowym gościem był ówczesny marszałek sejmu Marek Borowski.

Z gwiazd estrady występowali Mieczysław Fogg, Janusz Rewiński, Ryszard Rynkowski, Wanda Kwietniewska, Jerzy Połomski, Marian Opania, Cezary Pazura, Hanka Bielicka, zespół Feel, Tercet Egzotyczny, Ich Troje, Doda, Majka Jeżowska, Krzysztof Krawczyk, brytyjska grupa Smokie, zespół taneczny Sabat Małgorzaty Potockiej, zespoły dico-polo jak Boys, kabarety jak "Spotkanie z Balladą", Neonówka, Klika, Otto czy Pod Wyrwigroszem.

Tutaj przypomina się historia z końcówki lat 80-tych, kiedy to podczas jednego z koncertów rockowych, pod naporem skaczących fanów zawaliła się podłoga przed ustawioną na parkiecie estradą. Po koncercie trzeba było rozebrać całą podłogę. Pod legarami, utrzymującymi podłogę, wmurowano ścianki, ograniczając zbyt głębokie uginanie się podłogi. Pomimo tych wzmocnień nawierzchnia boiska nadal była elastyczna i nazywana przez sportowców najzdrowszą do uprawiania sportu w Elblągu.

Te same bramki

Trudno sobie wyobrazić, ale aż do 2007 roku, kiedy otwarto Centrum Sportowo Biznesowe, obiekt był główną areną odbywających się w mieście imprez sportowych, kulturalnych, estradowych. Teraz trwa tam remont, polegający na usunięciu dawnej podłogi, składającej się z kilku warstw, w tym parkiet. Z uwagi na sportowe wykorzystanie nawierzchni kostki musiały być przymocowywane za pomocą gwoździ do podłogi. Oprócz tego usuwana jest drewniana obudowa grzejników,

Wchodząc na salę podczas prac porządkowych, czuć unoszący się zapach historii. Tym sposobem hala MOS otworzyła nowy etap. Wielu nie zna faktu, związanego z bramkami. Otóż od początku istnienia obiektu na boisku są te same bramki. Nowoczesne aluminiowe nie wytrzymywały pod naporem piłek podczas odbywających się treningów i spotkań. Hala MOS to kolebka elbląskiego sportu, rozrywki czy lokalnego patriotyzmu.

Szczególne podziękowania dla Pana Tadeusza Kussego, który udostępnił nam swoje opracowanie historii obiektu przy ul. Kościuszki.

Twitter:@libudamichal