Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu, Stowarzyszenie Tezaurus, SWM Film, przystępują do realizacji projektu, ważnego dla historii i dziedzictwa całej Europy. Celem jest przeniesienie na ekran wyników 40 lat badań archeologicznych legendarnej wikińskiej osady Truso opisanej w IX w. przez Wulfstana - wysłannika króla Alfreda Wielkiego.

Emporium to było ważnym miejscem kontaktów handlowych Słowian, Bałtów i Skandynawów. Lokalizację osady, zapomnianej przez wieki i poszukiwanej przez archeologów od połowy XIX w., odkrył nad jez. Druzno w pobliżu Janowa dr Marek Jagodziński w 1981 roku. Planowana jest realizacja cyklu pięciu, półgodzinnych fabularyzowanych filmów dokumentalnych z udziałem naukowców, profesjonalnych aktorów, grup rekonstrukcyjnych, a także specjalistów z zakresu odtwarzania dawnych technik rzemieślniczych.

Każdy odcinek będzie poświęcony innej dziedzinie życia mieszkańców osady: 1. Sprawozdanie Wulfstana – opis morskiej podróży wysłannika króla Alfreda Wielkiego 2. Truso – emporium wczesnośredniowiecznej Europy (zasady handlu, morskie szlaki handlowe - centra i peryferie) 3. Życie codzienne w Truso (w tym wierzenia) 4. Metalurdzy z Truso – brązownicy, złotnicy i kowale, 5. Rzemieślnicy z Truso – tkacze, bursztynnicy, szklarze, rogownicy.

Prof. dr hab. Przemysław Urbańczyk z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk po zapoznaniu się z założeniami projektu napisał: „Odkrycie pozostałości osady z okresu wikińskiego dobrze zachowanych w Janowie Pomorskim koło Elbląga było wiadomością, która zelektryzowała badaczy wczesnośredniowiecznego peri-Balticum. Jej identyfikacja ze znanym ze źródeł pisanych emporium handlowo-rzemieślniczym Truso otworzyła nową perspektywę poszerzenia naszej wiedzy o kolejny węzeł sieci rozbudowanych kontaktów transbałtyckich, które w końcu I tysiąclecia połączyły Skandynawów, Słowian i Bałtów.

Dzięki licznym publikacjom i wystawom wypełnionym atrakcyjnymi zabytkami, to odkrycie szybko weszło do kanonu polskiej i międzynarodowej wiedzy naukowej. Zasługuje ono jednak ze wszech miar również na spopularyzowanie wśród szerokich rzesz ludzi zainteresowanych przeszłością zmaterializowaną w znaleziskach pozyskanych przez archeologów. Najskuteczniejszą formą takiego upowszechnienia jest oczywiście trudna do wykonania ale atrakcyjna wizja filmowa. Realizacja takiego projektu wymaga indywidualnej wyobraźni i zbiorowej inicjatywy, ale przede wszystkim wsparcia organizacyjnego i pieniężnego, które umożliwi rozwiązanie problemów logistycznych i zapewni środki na sfinansowanie takiego przedsięwzięcia.

Jest to niewątpliwie zadanie warte wszechstronnego wsparcia, bo pozwoli upowszechnić i spopularyzować wiedzę o jednym z najciekawszych odkryć polskich archeologów. Mam nadzieję, że oczywiste korzyści z realizacji serii filmów o Truso pozwolą zgromadzić odpowiednie środki, które umożliwią realizację tego ambitnego planu”.

Wtóruje mu dr hab. prof. AFiB Vistula Władysław Duczko: „Pomysł nakręcenia filmów o Truso jest bardzo dobrym pomysłem. Pokażą one emporium znajdujące się w szczególnym miejscu nad Morzem Bałtyckim, miejscu zajętym prawie tysiąc lat wcześniej przez grupy skandynawskie Gotów, którzy po opuszczeniu obszaru ujścia Wisły, i przeniesieniu się na południe, rozpoczęli od IV wieku swoją wielka historię tworząc państwa najpierw na stepach ukraińskich, potem na Bałkanach, w Italii, Francji i Hiszpanii. Miejsce po nich zajęli inni Skandynawowie, mający rozległe kontakty handlowe, po których zostały fascynujące pozostałości odkrywane przez archeologów. Truso należy się rozpropagowanie, a dobrze zrobione filmy, z odpowiednio szeroką dystrybucją, na pewno spowodują, że to miejsce stanie się równie znane jak szwedzka Birka, czy duńskie Hedeby”.

Podobnego zdania jest prof. dr Sebastian Brather z Uniwersytetu Alberta-Ludwiga we Freiburgu: „Gorąco popieram pomysł realizacji filmów i zaprezentowania Truso / Janowa szerokiej publiczności z Europy Zachodniej. Ta osada łączyła tysiąc lat temu nie tylko miasta leżące nad Bałtykiem, ale także regiony orientalne, arabsko-islamskie na wschód od Europy. Truso było niezwykłą osadą mającą wpływ na urbanizację terenów Europy Północnej, będących przed wiekami poza strefą wpływów rzymskich”.

Wierzymy, że razem uda nam się zrealizować ten ambitny i ważny dla nas wszystkich cykl filmów. Koszt jednego odcinka to ok. 40 tys. złotych. Wszelkie informacje, zdjęcia i filmy o zbiórce można znaleźć pod adresem www.zrzutka.pl/truso.

Można też wesprzeć projekt bezpośrednią wpłatą na konto:

02 1750 1312 6886 0083 5319 7222.

Wszelkich dodatkowych informacji na temat projektu udzielają: • Lech Trawicki – dyrektor Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu, tel. 502 325 199 • Sławomir W. Malinowski – dyrektor SWM Film, tel. 601 610 301.