Idea pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych przebijała się do świadomości odbiorców energii bardzo długo. Sprzyjały temu wrodzony sceptycyzm, koszt instalacji i ograniczenia prawne chroniące interesy monopolistów. Zmianę podejścia do tematu, przede wszystkim ustawową, wymusiły dopiero kolejne ograniczenia i perspektywy Komisji Europejskiej. Na popularność fotowoltaiki mają również wpływ rozwiązania technologiczne, obniżające koszty instalacji.

Co to jest i jak działa fotowoltaika?  

Fotowoltaika to termin, który wywodzi się z języka angielskiego i łączy dwa słowa: photo - światło oraz volt - jednostkę napięcia prądu. Stąd też często używane oznaczenie PV. Fotowoltaika to dziedzina nauki oraz techniki, której przedmiotem zainteresowania jest proces przetwarzania światła słonecznego w energię elektryczną. Innymi słowy - wytwarzanie prądu elektrycznego z promieniowania słonecznego, wykorzystujące zjawisko fotowoltaiczne. Proces wytwarzania energii przebiega przy użyciu paneli fotowoltaicznych, zwanych popularnie słonecznymi. 

Panele słoneczne składają się z poszczególnych ogniw, pojedynczy moduł posada 60 ogniw, ujętych szeregowo w ramę. Moduły wyposażone są w optymalizator mocy, odpowiedzialny za wydajność i bezpieczeństwo instalacji. Efekt fotowoltaiczny przebiega w ogniwach pod wpływem promieni słonecznych, fotony docierające do ogniwa inicjują przepływ ładunków pomiędzy ich kolejnymi warstwami, najpierw jest to przepływ ładunków, a następnie przepływ elektronów. W ten sposób pojawia się prąd elektryczny.  

Gdzie montuje się panele słoneczne?  

Panele słoneczne u użytkowników indywidualnych zwykle montuje się na dachach budynków mieszkalnych, czasem publicznych. Nie jest to jednak wymóg techniczny. Dachy budynków to optymalny wybór ze względu na swoją powierzchnię oraz wysokość budynków, ale może to być dach garażu czy fasada, nie mówiąc już o mikro panelach dostarczających energię do jednostkowych punktów świecenia. Zestawy fotowoltaiczne najlepiej spełniają swoją funkcję wszędzie tam, gdzie występuje niczym niezmącone operowanie promieniami słońca, np.:  

• na dachu południowym, jeżeli w tym kierunku nachylona jest spora powierzchnia dachu, można tam zainstalować nie tylko zestawy fotowoltaiczne, ale kolektory termiczne 
• na dachu południowo-wschodnim i południowo-zachodnim, jednak panele zmniejszają wówczas swoją wydajność do 20 proc., 
• na dachach płaskich. 

Optymalne nachylenie modułu w kierunku słońca to 30 stopni, jednak może to być również 20, jak i 50 stopni. Systemy solarne do produkcji ciepłej wody potrzebują większego nachylenia, szczególnie gdy łączą się z ogrzewaniem.  

Panele fotowoltaiczne potrzebują słońca, dlatego montuje je się w miejscach nasłonecznionych i niezacienionych. Latem produkcja energii zwykle dostarcza jej z dużą nadwyżką, ale nie znaczy to, że zimą całkowicie wygasa. Produkcja energii jest znikoma, ale procesy fotowoltaiczne cały czas zachodzą. Tak naprawdę jedynym przeciwwskazaniem do montażu zestawów fotowoltaicznych jest dach leżący od strony północnej.  

Czy fotowoltaika jest opłacalna? 

Opłacalność fotowoltaiki uwarunkowana jest kilkoma okolicznościami. Przede wszystkim należy właściwie dobrać system paneli fotowoltaicznych. Opłacalność montażu wystąpi dopiero wtedy, gdy zestawy fotowoltaiczne są tak wydajne, że pozwalają na optymalne zbilansowane usługi bez ubytków energii, ale i bez jej nadmiaru. Instalacja paneli słonecznych do 10kWp generuje opłacalność o wartości 80 proc., co oznacza, że przy 100 proc. energii, jaką zużywa się ze standardowej sieci, 80 proc. odbiera się bez konieczności za nią opłaty. W przypadku innych parametrów instalacji, powyżej 10kWp, przelicznik ten wynosi 70 proc.