Tokarki, frezarki oraz wiertarki – wszystkie te urządzenia mają w swoim oprzyrządowaniu odpowiednio dopasowane uchwyty wiertarskie. Te niewielkie, ale bardzo praktyczne akcesoria są przeznaczone do mocowania wierteł oraz innych narzędzi obrotowych do danej maszyny. Ich stosowanie przyczynia się do zwiększenia precyzji wykonywanych prac budowlanych czy warsztatowych. Warto poznać najważniejsze informacje na temat uchwytów wiertarskich.

Właściwie dobrane uchwyty do wiertarek i innych urządzeń stanowią połączenie pomiędzy wiertłem a maszyną. Do ich zamocowania do wrzeciona wykorzystuje się tzw. trzpień wiertarski. Akcesorium to swym kształtem przypomina dwa ścięte stożki, które zostały złączone ze sobą podstawami. Większy z nich – tzw stożek Morsa - powinien być odpowiednio dopasowany do gniazda wrzeciona w danym urządzeniu. Mniejszy nosi nazwę stożka Jacobs. Ma on wymiary dostosowane do wielkości mocowania w konkretnym uchwycie wiertarskim. Niekiedy można także skorzystać z możliwości zamocowania uchwytu wiertarskiego bezpośrednio do obrabiarki (bez konieczności używania trzpienia). Dotyczy to na przykład gwintów w elektronarzędziach, których wrzeciona mają zakończenie o budowie idealnie pasującej do danego uchwytu.

Jakie są rodzaje uchwytów wiertarskich i czym różnią się one między sobą? Tego można dowiedzieć się z niniejszego artykułu.

Klasyfikacja uchwytów wiertarskich

Uchwyty wiertarskie dzieli się zazwyczaj na modele bezkluczykowe oraz kluczykowe. Pierwsze z nich, zwane też samozaciskowymi, mają oznaczenie PTRu. Do drugich natomiast stosuje się skrót PTRk.

W akcesoriach bezkluczykowych – jak sama nazwa wskazuje – użytkownik mocuje wiertło bez użycia kluczyka. W tym celu musi obrócić dłonią obudowę samozaciskowego uchwytu wiertarskiego, co w efekcie doprowadza do zbliżenia się szczęk samozaciskowych do uchwytu wiertła. Otwór skrócony stożkowy oznaczony jest symbolem PTRu. W przypadku modeli mocowanych na gwincie stosuje się natomiast oznaczenie PTRw. Samozaciskowe uchwyty wiertarskie są bardzo proste w obsłudze.

Uchwyty kluczykowe są przeznaczone do stosowania przy wykonywaniu różnego rodzaju prac. Mogą one mieć łożyska kulkowe albo ślizgowe. Te pierwsze nie są zbyt dokładne, dlatego stosuje się je głównie w przemyśle ciężkim, przy bardzo trudnych, a jednocześnie niewymagających precyzyjnego działania, warunkach obróbki. Drugie natomiast wykorzystuje się do stacjonarnego wiercenia, frezowania, szlifowania oraz obróbki drewna. Świetnie sprawdzają się wówczas, gdy panują średnio trudne warunki obróbki.

Na rynku dostępne są również kluczykowe uchwyty do wiertarki zrobione ze stali nierdzewnej. Można je wielokrotnie sterylizować, dlatego znajdują one zastosowanie głównie w przemyśle stomatologicznym, medycznym, farmaceutycznym oraz spożywczym.

Najpopularniejszym, powszechnie dostępnym uchwytem wiertarskim jest model przeznaczony do wykonywania lekkich prac. Jest on powszechnie wykorzystywany w zwykłych wiertarkach elektrycznych, którymi dysponują także majsterkowicze-amatorzy.

Uchwyty wiertarskie monolityczne i łączone

Uchwyty wiertarskie można także podzielić na modele monolityczne i łączone. Te pierwsze dają możliwość stosowania udaru oraz wiercenia zarówno prawym, jak i lewymi obrotami. Ich wadą jest jednak relatywnie wysoka cena zakupu. Produkty łączone są natomiast tańsze, a przy tym także dają możliwość wiercenia w prawo oraz w lewo w zależności od potrzeb.

Wybór najlepszego uchwytu wiertarskiego powinien być podyktowany przede wszystkim funkcjonalnością danego akcesorium. Nie bez znaczenia jest też model posiadanego urządzenia.