Gościliśmy w siedzibie Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej Miasta i Powiatu Elbląg. To duża organizacja, która funkcjonuje w naszym mieście od ponad 28 lat. Rozmawialiśmy z Różą Kańkowską, która pełni funkcję prezesa. Tematem naszej rozmowy była działalność mniejszości niemieckiej w Elblągu oraz historia stowarzyszenia.

Marcin Mongiałło:  Od kiedy funkcjonuje Wasz związek na terenie Elbląga? Czym się zajmujecie?

Róża Kańkowska: W 1990 roku – od kiedy można było przyznać się, że mamy korzenie niemieckie – utworzyliśmy stowarzyszenie, z tym, że ja jestem od 2000 roku. Przede mną prezesem była Hilda Sucharska. Na początku to było w zasadzie stowarzyszenie, którego główną działalność dotyczyła sfery kultury, na którą składało się śpiewanie, omawianie obyczajów itp. Była to działalność społeczna – jak mówią Niemcy: ehrenamtlich. Tak to zostało do dnia dzisiejszego. Obecnie jesteśmy już w bardzo zaawansowanym wieku. Już tak długi okres czasu robimy wszystko społecznie... Jak ja pewnego dnia powiem, że już nie mogę, bo już nie mam siły – bo ze względu na wiek, chciałabym odpocząć – nie mam następcy. Niektóre stowarzyszenia mniejszości niemieckiej z Warmii mają poważny problem.

Skąd pozyskujecie pieniądze na działalność?

Chciałabym dodać, że należymy do Związku Stowarzyszeń Niemieckich Warmii i Mazur. Kiedyś tereny województwa warmińsko-mazurskiego należały do Prus Wschodnich – Ostpreußen, a Elbląg leżał na pograniczu, a więc należał i do Prusach Wschodnich i Prus Zachodnich (niem. Westpreußen – przyp. red.). W związku z tym należymy teraz do dwóch związków – zarówno do zwiazku grupującego stowarzyszenia z byłych Prus Wschodnich, jak i zrzeszającego stowarzyszenia z Prus Zachodnich (Elbląg należał do rejencji gdańskiej Prus Zachodnich – przyp. red.). Głównie działamy na terenie Związku Stowarzyszeń Niemieckich Warmii i Mazur.

Bierzemy udział w wielu projektach. Jesteśmy finansowani przez Fundację Rozwoju Śląska z siedzibą w Opolu i przez konsulat. Otrzymujemy dotację na konkretny projekt, ale jest taki wymóg, że on musi być związany z niemieckością. Musi przedstawiać historię, kulturę niemiecką itd. Prowadzimy i prowadziliśmy wiele takich projektów. Wymaga to dużej pracy związanej z wypełnianiem dokumentacji. 

Nasz związek wydaje czasopismo  (miesięcznik – przyp. red.) Mitteilungsblatt der Deutschen Gesellschaften in Ermland und Masuren (pol. Biuletyn Niemieckich Stowarzyszeń na Warmii i Mazurach). Artykuły są zarówno po polsku, jak i po niemiecku.  

Słyszałem o możliwości nauki języka niemieckiego. Prowadzicie tutaj lekcje?

To prawda. Prowadzimy lekcje dla osób początkujących i średnio zaawansowanych. One rozpoczęły się w październiku i będą prowadzone do końca kwietnia bądź początku maja, w zależności od ilości dni wolnych, które "wypadną" po drodze. Dwa razy w tygodniu. Odpłatność wynosi 400 zł za cały kurs. Pieniądze te są przeznaczone na naszą działalność statutową. Kurs jest finansowany przez konsulat. 

Czy jest dużo chętnych.

Nie prowadzimy dużego kursu. Jest to kilkanaście osób. Nie wszyscy są członkami naszego stowarzyszenia

Jak dużo osób liczy Wasze stowarzyszenie? 

Kiedyś było nas 400 osób, ale to grono się wykruszyło. Nie wszyscy się przyznają i włączają w działalność. W tej chwili czynnych członków nie będzie więcej niż 100, ale w rejestrze mamy 200. 

Hilda Sucharska: Wielu starszym osobom już się nie chce przychodzić na nasze zebrania, natomiast wiele lat temu było tutaj dużo młodzieży, tylko oni za wiele się spodziewali po naszym stowarzyszeniu. Myśleli m.in. o pracy w Niemczech. Młodzież po maturze wyjeżdża z Elbląga. Nasze miasto jest miastem seniorów. 

Róża Kańkowska: Młodzi ludzie się porozjeżdżali. Są w Niemczech, są w Anglii. Brakuje nam młodych ludzi. Mamy jeszcze dzieci, które do około 14 roku życia przychodzą na Mikołaja, a potem też gdzieś się rozproszą.  

------

Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej Miasta i Powiatu Elbląg zostało zarejestrowane 3 kwietnia 1990 roku. Należy do Związku Stowarzyszeń Niemieckich Warmii i Mazur z siedzibą w Olsztynie. Zarząd liczy 5 osób. Spotkania członków stowarzyszenia odbywają się w poniedziałki i czwartki w godzinach od 14.00 do 16.00. Obecnie trwa przerwa, która potrwa do 7 stycznia. 

Dane kontaktowe:

ul. Kopernika 18/1

82-300 Elbląg

tel. 55 234 68 52