Niepełnosprawny? Tylko do pracy fizycznej
fot. Bartłomiej Ryś
Mogłoby się wydawać, że wszystko jest w porządku, że skoro istnieją zakłady pracy chronionej a w urzędach pracy znajdują się oferty to każdy niepełnosprawny ma szansę na zarobek. I na tym można by zakończyć, gdyby nie fakt, że najczęściej jest tak, że ofert z urzędu pracy dla osób niepełnosprawnych jest mało. Jeśli już są, to najczęściej obejmują usługi sprzątające.
- Są różne stopnie niepełnosprawności i różne jej formy- od ruchowej po umysłową. Nie może być jednak tak, że najczęstszym ogłoszeniem, na jakie trafiam w urzędzie pracy, skierowanym do osoby niepełnosprawnej, jest praca sprzątaczki.- zwraca uwagę pewna kobieta, z którą rozmawiam.- Jestem osobą inteligentną, znam się na komputerach, pakiet Office nie ma dla mnie tajemnic. Niestety nie poruszam się tak szybko, jak inni, z uwagi na uraz powypadkowy. Czy to oznacza, że teraz nadaję się tylko do sprzątania? Przecież ręce mam sprawne i pisanie na komputerze nie sprawiałoby mi najmniejszego problemu...
Opinii takich, jak powyższa, słyszałem wiele. We wszystkich rozmowach pojawia się ten sam zarzut, że niepełnosprawni są niedoceniani. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 (dokładnie Rozdz. 4., art. 11., pkt. 2.) jasno określa, że osoba niepełnosprawna ma prawo korzystać z usług lub instrumentów rynku pracy na odpowiednich zasadach, w tym także ze szkoleń, stażu i różnego rodzaju bonów, gwarantujących odbycie stażu czy szkolenia.
Tylko co z zatrudnieniem? Tu z pomocą przychodzi ERKON, czyli Elbląska Rada Konsultacyjna Osób Niepełnosprawnych, która oprócz szkoleń prowadzi także biuro pośrednictwa pracy. Osoby, które wypełnią stosowne formularze, mogą ubiegać się o udział w specjalnych programach, kursach przygotowawczych i in.
W Elblągu działają również firmy, które uzyskały status zakładów pracy chronionej. Są to takie zakłady, w których osoba niepełnosprawna ma dostosowane do jej potrzeb miejsce pracy. Szczegóły określa rozdział 6 wspomnianej wcześniej ustawy. Dokument ten nie wskazuje jednak, jaki rodzaj zatrudnienia może podjąć osoba niepełnosprawna.
Jeśli więc status zakładu pracy chronionej otrzyma przykładowo firma, produkująca samochody, jeśli tylko znajdą się osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności, które mają doświadczenie w branży mechanicznej, będą mogły znaleźć tam zatrudnienie.
Rzeczywistość jest jednak inna, bowiem najczęściej niepełnosprawni znajdują zatrudnienie jako pracownicy ochrony, sprzątaczki, kaletnicy. - Lepsza praca taka, niż żadna- mówi pani Monika. - Poczucie, że ma się jakieś obowiązki, bez względu na ich istotność, jest niezwykle ważne. Praca sprawia, że nie zamykamy się w czterech ścianach naszych domów tylko idziemy do ludzi, rozmawiamy z nimi. Sprzątanie co prawda nie jest moim wymarzonym zajęciem, ale jak to mówią, darowanemu koniowi w zęby się nie zagląda, więc pracuję dalej i cieszę się, że mogę to robić.