Według miejscowych legend, to właśnie w tym miejscu znajdowało się niegdyś stare, pruskie cmentarzysko. Tu też rycerze krzyżaccy wykonywali egzekucje zbuntowanych Prusów. Tu też w końcu został ulokowany cmentarz św. Anny. Mowa o Parku Traugutta.

Park Traugutta należy do najbardziej urokliwych miejsc w naszym mieście. Rozciąga się od dwupasmowej Alei gen. Grota-Roweckiego, pomiędzy ul. Traugutta i Kumielą do ulicy Kwiatowej. Historia tego miejsca sięga głęboko w średniowiecze. Naturalne wzniesienie gruntu było wykorzystywane w celach obronnych, a jego magię potwierdzają podania o przedkrzyżackim cmentarzysku i miejscu egzekucji zbuntowanych Prusów.

Pewnie dlatego miejsce to wybrało sobie w XV wieku bractwo św. Anny na nowy cmentarz dla ubogich. Bractwo to dysponowało majątkiem zmarłych bez spadkobierców mieszczan. W roku 1619 uzyskano cegłę z rozebranego kościoła św. Jakuba (w okolicy dzisiejszego placu Słowiańskiego), by postawić z niej niewielki kościół pod wezwaniem św. Anny. Kościółek o szachulcowej konstrukcji i dwóch niewielkich wieżyczkach stał w aż do 1900 r., kiedy okazał się już za mały dla szybko rozrastającej się, coraz zamożniejszej protestanckiej parafii.

W jego miejsce postawiono okazały neogotycki kościół z pięknej klinkierowej cegły z wysoką, górującą nad miastem wieżą. Kościół uzyskał bogatą oprawę otoczenia: zdobne ogrodzenie z bramą i furtami oraz dwie kaplice cmentarne (zachowała się jedna z nich). Również z czasem rozrastał się sam cmentarz. Obok ubogich zaczęto chować tu bogatych mennonitów. Gdy zakazano pochówków na Starym Mieście i w kościołach, powstał również cmentarz parafii Najświętszej Marii Panny. Już nie ubodzy, a krezusi znajdowali tu miejsce wiecznego spoczynku.

Jeszcze kilka lat po wojnie można było podziwiać przepych grobowców rodzinnych du Bois i Schichaua. Z czasem znikły i te ostatnie ślady dawnego cmentarza. Władze PRL nie pozwoliły na przejęcie zniszczonego wprawdzie, ale nadającego się do odbudowy kościoła. Nie pozwoliły też 40 lat później na pobudowanie nowego w tym miejscu. O bogatej historii świadczy ustawiona pamiątkowa tablica oraz szpalery drzew układające się w dawne cmentarne aleje.

Kamień, który stał u wejścia do kościoła św. Anny poświęcono wielkiemu patriocie Romualdowi Trauguttowi. Tak jak sto lat temu nad miastem górowała wieża kościoła św. Anny, tak w tym miejscu dziś wynosi się ponad drzewa krzyż upamiętniający obecność w Elblągu Papieża Jana Pawła II.

źródło: www.truso.republika.pl