Rozwój przedsiębiorczości i tworzenie nowych miejsc pracy – to główne cele programu „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie”, który na zlecenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej realizuje Bank Gospodarstwa Krajowego. Do tej pory w ramach programu zostały udzielone pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej oraz utworzenie miejsc pracy na łączną kwotę ponad 227,7 mln złotych.

Program  „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” jest instrumentem rynku pracy, mającym na celu przeciwdziałanie bezrobociu oraz tworzenie nowych miejsc pracy poprzez udzielanie pożyczek na utworzenie stanowiska pracy oraz na podjęcie działalności gospodarczej.

Pożyczki w ramach programu są udzielane ze środków Funduszu Pracy na terenie całego kraju. Udzielaniem pożyczek zajmują się pośrednicy finansowi wyłonieni w drodze przetargu przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

Wdrażanie programu rozpoczęło się w 2013 roku na terenie trzech województw: małopolskiego, mazowieckiego i świętokrzyskiego. W ramach pilotażu oferta programu była skierowana do studentów i absolwentów. Udzielanie pożyczek zakończyło się w IV kwartale 2016 roku. Wcześniej, bo już w 2014 roku, rozpoczęła się realizacja II etapu programu, w którym dostępność wsparcia została rozszerzona na obszar całego kraju. Jednocześnie do grona adresatów programu dołączyły osoby bezrobotne.

Pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej…

W ramach programu można skorzystać z niskooprocentowanych pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej na okres 7 lat. Oprocentowanie w skali roku wynosi 0,44%. Uczestnicy programu mogą liczyć na roczną karencję w spłacie kapitału pożyczki. Co ważne, w związku z udzieloną pożyczką nie ponoszą żadnych opłat i prowizji. Od 1 grudnia 2017 roku kwota pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej wynosi 85 111,80 zł (dwudziestokrotność przeciętnego wynagrodzenia w kraju).

...i tworzenie nowych miejsc pracy dla osób bezrobotnych

Program „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” polega również na udzielaniu pożyczek na tworzenie nowych miejsc pracy dla osób bezrobotnych. Od 1 grudnia 2017 r. kwota pożyczki na utworzenie stanowiska pracy wynosi 25 533,54 zł (sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w kraju). Okres spłaty tej pożyczki trwa do 3 lat (w przypadku pożyczkobiorców, którzy skorzystają z pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej i następnie z pożyczki na utworzenie stanowiska pracy, okres spłaty pożyczki na utworzenie stanowiska pracy zawiera się w okresie pozostałym do spłaty pożyczki na podjęcie działalności). Przy udzielaniu tego rodzaju wsparcia obowiązują takie same warunku jak w przypadku pożyczek na podjęcie działalności – z wyjątkiem karencji.

Bezpłatne szkolenia i doradztwo

Ofertę pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej uzupełniają bezpłatne szkolenia i doradztwo. Wnioskodawcy pożyczek mogą liczyć na szkolenie i doradztwo w zakresie aplikowania o pożyczkę, sporządzania biznesplanu itp., a pożyczkobiorcy – m.in. w zakresie prowadzenia księgowości, przepisów podatkowych i prowadzenia biznesu.      

Kto może dostać wsparcie?

Oferta pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej skierowana jest do niepracujących i niewykonujących innej pracy zarobkowej absolwentów szkół i wyższych uczelni (do 4 lat od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania tytułu zawodowego), studentów ostatnich lat studiów oraz zarejestrowanych bezrobotnych.

Pożyczki na tworzenie nowych miejsc pracy mogą być zaś udzielane pożyczkobiorcom korzystającym z pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej po co najmniej 3 miesiącach spłacania rat kapitałowo-odsetkowych. Ten rodzaj wsparcia jest adresowany także do podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, producentów rolnych,żłobków i klubów dziecięcych, a także niepublicznych szkół i przedszkoli.

Nowi adresaci programu

W związku z nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w najbliższym czasie o pożyczkę na podjęcie działalności w ramach programu „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” będą mogli ubiegać się również poszukujący pracy członkowie rodzin opiekujących się dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności lub osobami niepełnosprawnymi ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

W przypadku pożyczki na utworzenie stanowiska pracy wsparciem zostaną objęte również żłobki lub kluby dziecięce tworzące stanowisko pracy związane bezpośrednio ze sprawowaniem opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi, a także podmioty świadczące usługi rehabilitacyjne tworzące stanowisko pracy związane bezpośrednio ze świadczeniem usług rehabilitacyjnych (w tym mobilnych) dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania.

Do kogo iść po pożyczkę?

Pożyczki udzielane są przez wybieranych w drodze przetargów przez BGK pośredników finansowych. Działają oni na terenie całego kraju, który w celu realizacji programu został na regiony i makroregiony. Ma to zapewnić łatwiejszy dostęp do oferty programu. Lista pośredników finansowych wraz z danymi kontaktowymi zamieszczona jest tutaj.

Prosta procedura

Procedura ubiegania się o pożyczkę została maksymalnie uproszczona. Warunkiem uzyskania pożyczki jest złożenie poprawnie wypełnionego i kompletnego wniosku o pożyczkę, który zawiera
elementy biznesplanu zakładanego przedsięwzięcia.

Pożyczka krok po kroku

Poniżej prezentujemy w punktach, jak wygląda udzielanie, wypłata, wydatkowanie i rozliczanie pożyczki:

1. złożenie kompletnego wniosku o pożyczkę (wraz z załącznikami) u pośrednika finansowego działającego w ramach danego obszaru kraju, terytorialnie właściwego ze względu na planowane miejsce prowadzenia działalności gospodarczej,
2. ocena wniosku przez pośrednika finansowego w ciągu maksymalnie 14 dni roboczych.
3. W przypadku pozytywnej decyzji pośrednika finansowego następuje:
4. założenie/rejestracja działalności gospodarczej (dotyczy jedynie pożyczki na podjęcie działalności),
5. podpisanie umowy pożyczki z pośrednikiem,
6. ustanowienie zabezpieczeń spłaty pożyczki,
7. wypłata środków pożyczki,
8.  wydatkowanie środków pożyczki zgodnie z harmonogramem,
9. rozliczenie wydatkowania środków pożyczki na podstawie opłaconych faktur/rachunków lub innych równoważnych dokumentów księgowych.

Możliwe umorzenia

Osoby korzystające z pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej, które w ramach pożyczki na utworzenie miejsca pracy utworzą stanowisko pracy dla osoby bezrobotnej skierowanej przez PUP i utrzymają to stanowisko przez co najmniej rok, mogą liczyć na umorzenie pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej w wysokości pozostałej do spłaty – na moment spełnienia tego warunku – kwoty pożyczki na utworzenie stanowiska pracy.

Zabezpieczenie pożyczki

Prawne zabezpieczenie spłaty pożyczki stanowi weksel własny pożyczkobiorcy oraz poręczenie osoby fizycznej. W zależności od wyników oceny zdolności kredytowej i ryzyka kredytowego zamiast poręczenia może być zastosowane inne zabezpieczenie spłaty pożyczki.

Pomoc de minimis

Z uwagi na preferencyjne warunki oferowanego wsparcia pożyczkobiorcy programu są jednocześnie beneficjentami pomocy de minimis. 

Duże zainteresowanie wsparciem

Według danych na koniec września br. podczas pilotażu i II etapu programu „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” o pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej ubiegało się 5067 osób. Wnioskowały one w sumie o ponad 326,37 mln złotych. W przypadku pożyczek na utworzenie stanowiska pracy zostało złożonych 141 wniosków na łączną kwotę przeszło 3,687 mln złotych.

Udzielone wsparcie

Do tej pory zostało udzielonych 3530 pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej na łączną kwotę ponad 225,53 mln złotych, z czego 318 pożyczek na kwotę ponad 18,89 mln zł podczas pilotażu i 3212 pożyczek na kwotę przeszło 206,64 mln zł w II etapie.

Na utworzenie stanowiska pracy zostało udzielonych z kolei 95 pożyczek na łączną kwotę ponad 2,24 mln złotych, w tym 24 pożyczki na kwotę ponad 537,5 tys. zł podczas pilotażu i 71 pożyczek na kwotę ponad 1,71 mln zł w II etapie.

Ze wsparcia w postaci pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej częściej korzystają mężczyźni niż kobiety. Pożyczki zostały udzielone w sumie 2067 mężczyznom (175 podczas pilotażu i 1892 podczas II etapu) i 1463 kobietom (143 podczas pilotażu i 1320 podczas II etapu).

Najczęściej beneficjentami pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej są osoby bezrobotne, które adresatami programu stały się dopiero w II etapie programu „Pierwszy biznes - Wsparcie w starcie”. Do tej pory z tego rodzaju pożyczek skorzystało 2419 bezrobotnych. Na drugiej pozycji pod względem liczby udzielonych pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej znajdują się absolwenci. Z tej grupy pożyczki otrzymało łącznie 907 osób, z czego 261 osób podczas pilotażu, a 646 w II etapie. Z pożyczek w ramach programu „Wsparcie w starcie” skorzystało również 204 studentów (57 podczas pilotażu i 147 w II etapie).

W największym stopniu z pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej w ramach programu „Pierwszy biznes - Wsparcie w starcie” skorzystały dotąd osoby w wieku 30+. Jest ich 1728 (36 podczas pilotażu i 1692 w II etapie). Sporą reprezentację wśród beneficjentów, którym udzielono wsparcia w tym zakresie, mają również osoby w wieku 25-29 lat. Liczba pożyczkobiorców w tej grupie wynosi 1183 (181 podczas pilotażu i 1002 w II etapie). W młodszych grupach wiekowych: 20-24 lata oraz 19 lat i poniżej zostało udzielonych – odpowiednio – 600 (98 podczas pilotażu i 502 w II etapie) i 19 pożyczek (3 podczas pilotażu i 16 w II etapie).

Źródło: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej