Od początku 2016 szykują się duże zmiany w systemie bezpłatnej pomocy prawnej dla Polaków. Dotyczą one całego kraju, czyli również Elbląga. Postanowiliśmy przyjrzeć się, czy ustawa jest jedną z tych hucznych, ale niedziałających, czy wręcz przeciwnie.

Bardzo często rewolucje w jakimkolwiek systemie w naszym kraju kończą się fiaskiem. Podobne obawy były w przypadku organizacji bezpłatnych porad prawnych. Wielu samorządowców komentowało, że sejm przyjął ustawę pod koniec sierpnia, a wszyscy muszą do 15 października zawrzeć umowy nie mając przy tym dotacji budżetowych. Według nich było to niemożliwe do zrealizowania.

Zadanie, polegające na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej, jest zleceniem z zakresu administracji rządowej. Jego realizacja odbywać się będzie w samodzielnym zarządzaniu powiatu lub przy współpracy z sąsiednimi gminami. Jak zostało wskazane w ustawie, powiat może zawierać porozumienia o współpracy z gminami położonymi na jego obszarze. Według ustawy, do świadczenia bezpłatnej pomocy prawnej powołani mają zostać adwokaci oraz radcy prawni.

- Gmina Miasto Elbląg działając zgodnie z postanowieniami art. 10 ust. 3 Ustawy z dnia 5 sierpnia 2015r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej informuje, że w dniu 30 października br. zostało zawarte porozumienie z Okręgową Radą Adwokacką w Gdańsku oraz Radą Okręgowej Izby Radców Prawnych w Gdańsku w sprawie udzielania pomocy prawnej na obszarze naszego miasta – informuje nas Łukasz Mierzejewski z Biura Prasowego Urzędu Miejskiego w Elblągu.

W ustawie zostało zastrzeżone, że prowadzenie połowy punktów nieodpłatnej pomocy prawnej ma zostać powierzone przez powiat organizacji pozarządowej prowadzącej działalność pożytku publicznego.

- Do dnia 10 listopada br. zostanie ogłoszony otwarty konkurs na wyłonienie organizacji pozarządowej, której również zostanie powierzone prowadzenie punktów nieodpłatnej pomocy prawnej – wyjaśnia Łukasz Mierzejewski.

W praktyce wyglądać to będzie tak, że  jeden adwokat będzie pracować w Urzędzie Miejskim przy ulicy Łączności, a jeden radca prawny w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej przy ulicy Winnej (nie wliczając organizacji pozarządowej). Zgodnie z planem, punkty funkcjonować mają od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 13:00. Godziny pracy z pewnością nie będą sprzyjały pracującym mieszkańcom, jednak według ustawy pomoc przewidziana jest dla osób niezamożnych, dla młodych do 26 roku życia, seniorów, którzy ukończyli 65 rok życia, kombatantów, weteranów, posiadaczy Karty Dużej Rodziny i ofiar klęsk żywiołowych. Mówiąc wprost – według pomysłodawców ustawy są to osoby, które w ciągu dnia nie pracują..?

Dotychczas w Elblągu można było skorzystać z porad prawnych w Biurze Porad Obywatelskich przy Elbląskim Centrum Mediacji i Aktywizacji Społecznej przy ulicy Związku Jaszczurczego. Godziny przyjęć osób poszukujących pomocy były tak ustalone, że również osoby pracujące miały szansę na uzyskania wsparcia bez potrzeby zwalniania się z pracy. Jednak nie negujmy, czas pokaże jak realizacja ustawy sprawdzi się w praktyce.

- Punkty pomocy prawnej powinny zostać uruchomione od stycznia 2016 roku. W związku z powyższym samorząd nie planuje w 2016 roku ogłaszania konkursu na prowadzenie Biura Porad Obywatelskich przy ul. Związku Jaszczurczego – dodaje Łukasz Mierzejewski.

Zadanie polegające na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej finansowane jest z budżetu państwa. Starostwa w ramach dotacji otrzymają pieniądze na realizację ustawowych zadań. Dotacja w 97 proc. przeznaczona jest na wynagrodzenia prawników udzielających porad, a w 3 proc. na pokrycie kosztów obsługi organizacyjno-technicznej zadania. Zgodnie z planem objętych pomocą ma być 22 miliony obywateli.

Ustawa ma być ostatecznie odpowiedzią na niefrasobliwość Polaków wobec praca. Według ustawodawców pod względem edukacji prawnej w naszym kraju jest źle, a nawet bardzo źle. Zarzuty pod tym względem stawiane są zarówno szkołom jak i administracji samorządowej i państwowej. Ludzie, którym na drodze pojawiły się problemy, zwłaszcza prawne są najczęściej bezradni. Ustawa przewiduje również działania polegające na kształtowaniu świadomości obywateli względem obowiązującego prawa.

Pozostaje pytanie, czy nie lepiej i łatwiej byłoby wprowadzić zmiany w prawie, tak aby były przyjazne dla prawych obywateli, a konsekwentne dla tych, którzy je łamią?