10 podmiotów wniosło swoje uwagi do planowanej inwestycji związanej z przekopem Mierzei Wiślanej i wybudowania drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie zakończyła trwające miesiąc konsultacje społeczne dotyczące planowanej inwestycji, w tym raportu oddziaływania na środowisko. 

Wśród podmiotów, które przesłały swoje uwagi i wnioski w sprawie budowy nowej drogi wodnej są: Zarząd Województwa Pomorskiego, burmistrz miasta Krynica Morska Krzysztof Swat, dwie organizacje ekologiczne –Stowarzyszenie Eko Unia i Polski Klub Ekologiczny (okręg wschodnio-pomorski) oraz sześć osób fizycznych. Złożone wnioski i uwagi dotyczą sposobu realizacji inwestycji, jej oddziaływania na środowisko oraz zapisów w dokumentacji środowiskowej.

Przypomnijmy, że 5 kwietnia bieżącego roku o planowanej inwestycji krytycznie wypowiedział się Zarząd Województwa Pomorskiego. Zwrócił on m.in. uwagę, że brak jest w dalszym ciągu w tej sprawie decyzji środowiskowej:

Poważne wątpliwości budzi wystąpienie o wydanie opinii przed uzyskaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (...) decyzja środowiskowa określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia, w szczególności m.in. rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia, a także istotne warunki korzystania ze środowiska w fazie realizacji i eksploatacji lub użytkowania przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych. Postępowanie w sprawie wydania 2/5 ww. decyzji dla przedmiotowego przedsięwzięcia zostało wszczęte w lipcu 2017 r., a następnie w sierpniu 2017 r. zawieszone. Do dnia wydania niniejszej opinii postępowanie administracyjne nie zostało zakończone, a decyzja środowiskowa nie została wydana. Tym samym można stwierdzić, że na ten moment nie ma decyzji administracyjnej, która ostatecznie określałaby lokalizację kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, przebieg toru wodnego czy lokalizację sztucznych wysp.

Ponadto zarząd jest sceptyczny względem zysków prognozowanych przez inicjatorów budowy nowej drogi wodnej.

Poważne zastrzeżenia budzą podstawy ekonomiczne budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską. Na podstawie posiadanych opracowań i analiz dla tej inwestycji (w szczególności Aktualizacji Studium Wykonalności dla Programu Wieloletniego pn. Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską (2013 r.), Analizy społeczno-ekonomicznej wpływu programu „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską” na gminy nadzalewowe (2015 r.) czy Memorandum w sprawie alternatywnej drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską (2016 r.)) nie można stwierdzić, by potrzeba jej realizacji została w pełni i jednoznacznie uzasadniona. Analiza kosztów i korzyści społeczno-ekonomicznych budzi wiele wątpliwości, w ocenie ekspertów jest niepełna oraz zawiera szereg błędów metodologicznych. W ich ocenie koszty budowy i późniejszej eksploatacji drogi wodnej zostały niedoszacowane, natomiast założenia odnoszące się do korzyści z jej budowy przyjęto z nadmiernym optymizmem. To sprawia, że decyzja o budowie tej inwestycji została oparta na niewiarygodnych przesłankach, a negatywne konsekwencje tego faktu będą odczuwane w długiej perspektywie czasu. Zarząd Województwa Pomorskiego podziela te obawy. Z tego względu zawieranie w Projekcie Budowlanym stanowczych stwierdzeń, że budowa kanału „przyczyni się znacząco do rozwoju ruchu pasażerskiego oraz żeglarstwa i turystyki na Zalewie Wiślanym” i „wpłynie korzystnie na rozwój gospodarczy portu Elbląg i miasta Elbląg” nie wydaje się mieć podstaw w przeprowadzonych dotychczas analizach.

– możemy przeczytać w opinii Zarządu Województwa Pomorskiego do wniosku o wydanie decyzji o zezwoleniu na budowę drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską. To oczywiście nie jedyne punkty opinii podważające zasadność planowanej inwestycji.

Zupełnie innego zdania są samorządowcy z Elbląga, którzy upatrują w inwestycji szansy na rozwój nie tylko miasta, ale i wielu sąsiadujących gmin.

Przygotowana przez rząd ustawa z dnia 24 lutego 2017 r. o inwestycjach w zakresie budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską (podpisana przez prezydenta 3 kwietnia 2017 r.; weszła w życie 6 maja) określa zasady przygotowania, realizacji i finansowania inwestycji w zakresie budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską wymaganych ze względu na istotny interes bezpieczeństwa państwa oraz określa organy właściwe w tych sprawach.

Budowa nowego szlaku wodnego ma rozpocząć się w 2019 r., a zakończyć w 2022 r. Koszty tym związane są szacowane na 1 mld zł i będą w całości sfinansowane ze środków państwa. Według proponowanych rozwiązań, kanał żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną będzie miał 1,3 km długości i 5 metrów głębokości. jego szerokość ma oscylowac od 60 do 100 m. Ma umożliwić wpływanie do portu w Elblągu jednostek o parametrach morskich, tj. zanurzeniu do 4 m, długości 100 m, szerokości 20 m. Powstanie nieopodal historycznej miejscowości Nowy Świat (pomiędzy Skowronkami a Przebrnem, gmina Sztutowo). 

W ramach rekompensaty dla mieszkańców Mierzei Wiślanej planowana jest budowa dwóch mostów. Jeden powstanie nad przekopem i połączy Kąty Rybackie z Krynicą Morską. Drugi ma zostać wybudowany nad Wisłą i połączyć Świbno z Mikoszewem. Obecnie w tym miejscu fukcnjonuje przeprawa promowa. Planowana jest również przebudowa drogi wojewódzkiej nr 501, która biegnie z Krynicy Morskiej przez Mikoszewo i Wyspę Sobieszewską do Gdańska.