Po blisko 4 miesiącach, 13 stycznia 2020 roku Sąd Rejonowy w Olsztynie zarejestrował Stowarzyszenie Zachowania Krajobrazu Kulturowego „Elfrida” (numer KRS: 0000822809).

Nadrzędnym celem stowarzyszenia jest zachowanie i wyremontowanie zabytkowego domu podcieniowego „Elfrida”, będącego siedzibą Stowarzyszenia, poddanie go rewitalizacji i prowadzenie w nim domu otwartego integrującego lokalną społeczność poprzez działania kulturalne, edukacyjne, promujące regionalne rzemiosło, sztukę, ochronę zabytków, ochronę środowiska.

Chciałabym aby walne zgromadzenie stowarzyszenia odbyło się w lutym. Jeżeli ktoś z Was – do czego szczerze zachęcam – chciałby zostać członkiem naszego stowarzyszenia, już teraz serdecznie zapraszam na to spotkanie, które na pewno odbędzie sie w naszej siedzibie – w Elfridzie, wyjątkowym domu, który chcemy uratować i już teraz prowadzić w nim różnorodne działania kulturalne

– poinformowała Maja Pietrasik, główna inicjatorka powstania stowarzyszenia. 

Czy uda się uratować mennonicki dom podcieniowy, pochodzący z 1772 roku? Wszystko zależy od zaangażowania członków stowarzyszenia i wsparcia ludzi dobrej woli.

Pierwszym właścicielem domu podcieniowego w Kamionku Wielkim, który znajduje się w sąsiedztwie osiedla Wichrowe Wzógrze, był Peter Schönsee. Jego inicjały do dziś można dostrzec w inskrypcji nad drzwiami. Następnie posesja  wiele razy zmieniała właścicieli. Ostatnimi posiadaczami obiektu była mennonicka rodzina Kurta Lemke, która zamieszkiwała tu od 1935 do 1945 roku. Dom znajduje się w niepowtarzalnym krajobrazowo miejscu. Rozciąga się stąd niezwykły widok na Zalew Wiślany. Tuż obok znajduje się stary sad. Z tym miejscem nierozłączna jest bogata historia... kafle, wypalana w piecach ceramika, obrazy, narzędzia, ściany, podłoga po której chodzili pierwsi właściciele. Znikający krajobraz, zapomniane historie, które warto ocelić od zapomnienia. 

Szkic „Żuławska kariatyda”, autorstwa Rity Staszulonok  

Współistniejące ze sobą zabytki i przyroda wymagają łącznej ochrony. Miejscem, które w szczególny sposób łączy ze sobą te walory jest właśnie zabytkowy dom podcieniowy w Kamionku Wielkim, który z uwagi na swoją historyczną wartość, związaną z ceramicznymi tradycjami oraz usytuowanie na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej – z pięknym widokiem na Zalew Wiślany i tereny Szwajcarii Próchnickiej – łączy w sobie to, co najpiękniejsze w tym regionie i co powinno zostać zachowane dla przyszłych pokoleń.

 

Celem Stowarzyszenia jest opieka nad domem – podejmowanie aktywnych działań, aby nie zniknął on bezpowrotnie z krajobrazu kulturowego naszego regionu – a jest tym zagrożony – oraz uczynienie go domem otwartym, promującym sztukę i rzemiosło w celu integracji lokalnej i regionalnej społeczności. Dom w Kamionku przyciąga wielu wrażliwych na jego duszę i piękno artystów – logiem Stowarzyszenia stał się obraz – również obecnej w tym dniu w Kamionku – malarki Rity Staszulonok, w symboliczny sposób obrazujący to, jak własnymi działaniami staramy się uchronić dom przed zniszczeniem, wspierając go, nie pozwalając mu runąć.

 

Mam nadzieję, że nasza inicjatywa spowoduje, że lokalne władze i autorytety dostrzegą potrzebę ratowania domu, zauważą jego potencjał dla rozwoju kultury i wzmacniania lokalnej tożsamości. Wesprą te działania również wymiernie, to jest finansowo

– poinformowała nas kilka miesięcy temu Maja Pietrasik.