Policyjny pojazd na poboczu lub "suszarka" wycelowana w nadjeżdżający pojazd, to pierwsze skojarzenia jakie nasuwają się kiedy mowa kontroli drogowej. Trzeba jednak pamiętać, że przeprowadzanie kontroli nie jest domeną jedynie drogówki. Warto wiedzieć jakie jeszcze służby mają takie uprawnienia.

Co może drogówka

W kwestii kontrolowania kierowców policja ma szerokie uprawnienia. Funkcjonariusz policji ma prawo do wydawania wiążących poleceń i sygnałów wszystkim uczestnikom ruchu drogowego. Umundurowany policjant jest uprawniony do zatrzymania każdego pojazdu w dowolnym miejscu i czasie, bez względu na to czy dysponuje radiowozem czy nie. Z kolei policjant nieumundurowany jest uprawniony do zatrzymania kierującego pojazdem tylko na obszarze zabudowanym i pod warunkiem posługiwania się tarczą do zatrzymywania pojazdów. Policja może wylegitmować kierowcę i wydawać mu wiążące polecenia. Ma prawo do skontrolowania tachografu, ładunku oraz stanu technicznego pojazdu.

Policjant może także zażądać od kierującego, by poddał się on badaniu sprawdzającemu trzeźwość np. alkomatem. Jeśli kontrola wykaże prowadzenie auta pod wpływem alkoholu, ma prawo zabrać samochód. Podobnie w przypadku braku wymaganych dokumentów i opłaconej składki OC, złego stanu technicznego auta oraz naruszania wymagań ochrony środowiska. Policjant może także zarekwirować dowód rejestracyjny, jeżeli okaże się, że przegląd techniczny auta nie został przeprowadzony w wyznaczonym terminie lub pojazd zagraża bezpieczeństwu na drodze. – Najwięcej kontroli przeprowadzanych przez policję nasi użytkownicy zgłaszają na DK 7 – mówi Agnieszka Kaźmierczak, operator systemu Yanosik – Z danych zgromadzonych w naszym systemie wynika, że na tej drodze znajduje się ponad 50 miejsc, w których często można spotkać drogówkę. Również na tej drodze najczęściej zgłaszane są kontrole Inspekcji – w ostatnim miesiącu nasi użytkownicy zgłosili ich ponad 300 – dodaje Kaźmierczak.

Inspekcja nie tylko od ciężarówek

Inspekcja Transportu Drogowego zajmuje się już nie tylko przeprowadzaniem kontroli ciężarówek czy autobusów. Od pewnego czasu jej uprawnienia są znacznie szersze. ITD może dokonywać również kontroli aut osobowych. Ma prawo do wystawiania mandatów i pobierania kar pieniężnych. Inspektor dokonujący kontroli musi być umundurowany i okazać legitymację. Inspekcja może wręczyć kierowcy mandat za spowodowanie niebezpieczeństwa w ruchu drogowym, prowadzenie auta bez wymaganych świateł, utrudnianie ruchu na drogach publicznych, niestosowanie się do znaków lub sygnałów, prowadzenie pojazdu bez wymaganych dokumentów, a także niedostosowanie prędkości do obowiązującego na danej drodze ograniczenia. GITD dysponuje w swoim arsenale urządzeniami kontrolującymi prędkość takimi jak te służące do odcinkowego pomiaru prędkości, wideorejestratory ukryte w nieoznakowanych pojazdach oraz fotoradary stacjonarne. – W naszej bazie znajduje się obecnie ponad 1500 masztów fotoradarowych – mówi A. Kaźmierczak, Yanosik.pl – Oczywiście nie wszystkie są wyposażone w urządzenia pomiarowe, ale dopóki GITD nie usunie "pustych" fotoradarów, będziemy informować naszych użytkowników o wszystkich masztach – dodaje.

Oni też mogą zatrzymać do kontroli Nie każdy spodziewa się kontroli drogowej ze strony straży granicznej lub służby celnej, a w gruncie rzeczy ma ona podobne uprawnienia do drogówki. Dodatkowo funkcjonariusze powyższych służb mogą zabronić wjazdu na teren Rzeczypospolitej Polskiej jeżeli kierujący pojazdem znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo gdy nie posiada on wymaganych dokumentów. Straż nie pozwoli na wjazd do kraju również wtedy, gdy stan techniczny pojazdu zagraża bezpieczeństwu na drodze lub w przypadku, gdy kierujący pojazdem nienormatywnym nie posiada wymaganego zezwolenia albo wypisu z tego zezwolenia.

Straż graniczna posiada prawo do przeprowadzania kontroli drogowej nie tylko w pasie granicznym. Tak jak drogówka, może korzystać z urządzeń rejestrujących w celu skontrolowania prędkości pojazdów. Może również legitymować kierowcę, skontrolować jego trzeźwość i wydawać mu wiążące polecenia. Ma ona także prawo do sprawdzenia zapisów tachografu i stanu technicznego pojazdu. W razie stwierdzenia nieprawidłowości np. braku wymaganych dokumentów, straż ma obowiązek uniemożliwienia kierującemu dalszej jazdy.

Inne straże również na straży

Prawo do przeprowadzenia kontroli drogowej ma równiez straż mmiejska i gminna. Może dokonywać jej wobec kierowców, którzy nie zastosowali się do zakazu ruchu w obu kierunkach. Ma prawo również skontrolować uczestników ruchu drogowego, jeśli naruszyli oni przepisy dotyczące zatrzymania i postoju pojazdu. Co istotne, strażnik miejski, który zatrzymuje kierowcę musi być umundurowany i nie może znajdować się w pojeździe. Podczas zatrzymania ma obowiązek okazania legitymacji służbowej (na żądanie kierowcy) oraz poinformowania go o powodzie zatrzymania.

Strażnik może udzielać pouczeń, dokonywać kontroli osobistej i przeszukiwania bagaży, ale tylko w sytuacji gdy ma uzasadnione podejrzenia, że dana osoba popełniła czyn zabroniony. Może wylegitymować kierowcę oraz wydawać mu wiążące polecenia odnośnie korzystania z pojazdu. Funkcjonariusz straży miejskiej ma obowiązek uniemożliwienia prowadzenia pojazdu osobie będącej pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających oraz zaczekanie na przyjazd policji. Straż może również mierzyć prędkość samochodów za pomocą urządzeń pomiarowych. Ma też prawo do nakładania grzywien w postępowaniu mandatowym, dokonywania czynności wyjaśniających i kierowania wniosków o ukaranie do sądu.

Strażnicy z lasu Straż Parku oraz strażnicy leśni mogą również dokonywać kontroli drogowej. Jak nietrudno się domyślić, ich obszar działania to tereny lasów oraz parków narodowych. Służby te są uprawnione do kontroli kierujących pojazdami, którzy nie stosują się do przepisów lub znaków drogowych obowiązujących na ww. terenach, dotyczących zakazu wjazdu, postoju pojazdów lub zatrzymywania się. W ramach kontroli strażnicy są uprawnieni do zatrzymania pojazdu, wylegitymowania kierowcy i wydawania poleceń co do sposobu zachowania się na drodze.