Minimalna stawka godzinowa za pracę na umowę-zlecenie oraz w ramach samozatrudnienia została uchwalona na początku lipca przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z przyjętą przez Sejm ustawą stawka wynagrodzenia wyniesie minimum 12 zł za godzinę i będzie waloryzowana każdego roku.

Stawka minimalna

W ustawie zapisano, że minimalna stawka będzie wynosiła 12 zł brutto za godzinę pracy, a kwota ta będzie waloryzowana każdego roku w zależności od poziomu minimalnego wynagrodzenia za pracę na etacie. Zgodnie z zapowiedzią rządu w 2017 r. będzie obowiązywała nowa kwota wynagrodzenia minimalnego 2 000 zł brutto, co spowoduje, że  również godzinowa stawka minimalna zostanie zwaloryzowana. Przewiduje się podniesienie stawki do 13 zł. brutto.

W kolejnych latach kwota będzie podwyższana w konsultacji z Radą Dialogu Społecznego w ramach negocjacji dotyczących stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę na etacie i stawki godzinowej.

Zgodnie z uchwaloną przez Sejm ustawą dodatek za pracę w porze nocnej nie będzie wliczany do wynagrodzenia.

Stawka godzinowa będzie obejmować nie tylko zatrudnionych na podstawie umowy-zlecenia, ale też podatników, którzy w ramach własnej działalności gospodarczej jednoosobowo świadczą usługi dla firm. Minimalna wysokość stawki godzinowej będzie miała zastosowanie do wszystkich umów zlecenia, niezależnie od tego, w jaki sposób ustalane będzie wynagrodzenie - według stawki godzinowej, dziennej, tygodniowej, miesięcznej itp.

Sposób wypłaty i kontrola PIP

Przepisy ustawy określają też sposób wypłaty wynagrodzenia z zastosowania minimalnej stawki godzinowej. Obowiązywało będzie  wypłacanie go w formie pieniężnej, co najmniej raz w miesiącu. Rozwiązanie takie ma - według Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - zapobiegać nadużyciom ze strony zleceniodawcy, który może nakłaniać zleceniobiorcę, aby wynagrodzenie przyjął w innej formie, np. w formie towarów produkowanych przez firmę. Taka forma ułatwi też prowadzenie kontroli poprawności wypłacania minimalnego wynagrodzenia z tytułu umowy-zlecenia lub świadczenia usług. Prawo takiej kontroli uzyskuje Państwowa Inspekcja Pracy na mocy ustawy. Państwowa Inspekcja Pracy będzie miała  prawo do  kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy oraz legalności zatrudnienia bez uprzedzenia przedsiębiorców i o każdej porze dnia i nocy.  PIP będzie mogła sprawdzać, czy kontrolowana firma  wypłaca minimalną stawkę godzinową, a w razie stwierdzenia nieprawidłowości będzie też mogła wydać polecenie wypłaty wynagrodzenia w wymaganej wysokości.

Za naruszenie nowych przepisów w ustawie pracodawca narażony będzie na sankcje. W przypadku stwierdzenia przez PIP, że wypłacane wygrodzenie jest niższe od obowiązującej minimalnej stawki godzinowej, płatnik może być ukarany grzywną w wymiarze od 1000 do 30 000 zł.

Wyłączenia

Ustawodawca przewiduje wyłączenia z zasady minimalnego godzinowego wynagrodzenia za pracę. Wyłączenia te dotyczą m.in. rodzinnych domów pomocy i umów cywilnoprawnych przy opiece nad uczestnikami wycieczek.

Innym wyłączeniem, gdzie nie będzie stosowana minimalna stawka, są zlecenia, według których wynagrodzenie będzie zależało wyłącznie od osiągniętego rezultatu. Jeśli zleceniobiorca  samodzielnie ustala miejsce i czas realizacji zleconego mu zadania, to przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne.

Rozliczenie PIT

Minimalna stawka godzinowa 12 zł stanowi kwotę brutto. Od tej kwoty co do zasady należy odliczyć należne składki na ubezpieczenie społeczne, podatek dochodowy od osób fizycznych i dopiero wtedy otrzymamy kwotę netto do wypłaty. Rozliczając pity 2016 (pit 36, pit 37) z umowy zlecenia oraz zarobków w ramach samozatrudnienia będziemy wykazywać należne składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, koszty uzyskania przychodu i należny podatek. Pity 2016 możemy rozliczyć przez internet.

Wejście w życie nowej stawki minimalnej

Ustawa i stawka godzinowa mają wejść w życie 1 stycznia 2017 r., ale część przepisów wcześniej - w dniu ogłoszenia ustawy i 1 września 2016 r. Ustawa przewiduje wprowadzenie również innych przepisów służących ochronie osób otrzymujących wynagrodzenie na najniższym poziomie, np. likwiduje przepisy pozwalające na różnicowanie wysokości minimalnego wynagrodzenia dla pracownika etatowego ze względu na staż pracy.