Przyłączenie się do zbiorowej kanalizacji sanitarnej jest najwygodniejszym rozwiązaniem gospodarki ściekowej dla gospodarstw domowych. Jednak wiele miejscowości nie posiada takiej możliwości i mieszkańcy muszą na własną rękę radzić sobie z produkowanymi ściekami. Jeżeli nie ma możliwości doprowadzenia kanalizacji sanitarnej, mieszkańcy do wyboru mają dwa rozwiązania: gromadzenie ścieków w szambach lub ich oczyszczanie w przydomowych oczyszczalnia ścieków. W poniższym artykule dokonano charakterystyki jednego ze sposobów na radzenie sobie z produkowanymi ściekami- szamba ekologicznego.

Co to jest szambo ekologiczne?

Wiele osób myli szamba ekologiczne z tak zwanymi oczyszczalniami drenażowymi, jednak oba rozwiązania nie mają ze sobą wiele wspólnego.  Oczyszczalnia drenażowa składa się z osadnika gnilnego oraz systemu rur drenarskich, którymi podczyszczone ścieki są rozprowadzane w gruncie. Natomiast szamba ekologiczne są zbiornikami bezodpływowymi, które należy cyklicznie opróżniać wzywając w tym celu tabor asenizacyjny. Na rynku dostępne są dwa rodzaje szamb: ekologiczne i tradycyjne. Różnicą między szambem ekologicznym a szambem tradycyjnym  inaczej „zwykłym” jest fakt, że zbiorniki ekologiczne to gotowe produkty, które przyjeżdżają na plac budowy. Natomiast szamba tradycyjne są  budowane  na miejscu z poszczególnych części. Podstawową ich wadą są problemy z uszczelnieniem spoin. Dlatego bardzo często w przypadku szamb tradycyjnych dochodzi do wydostawania się ścieków do gruntu w wyniku powstawania szczelin. Wycieki z szam są niebezpiecznym zjawiskiem, które może prowadzić nawet do skażenia wód gruntowych. Jest to szczególnie niebezpieczny jeżeli mieszkańcy korzystają ze studni wody pitnej.

Rodzaje szamb ekologicznych

Dostępne na rynku szamba różnią się pojemnością, liczbą komór czy materiałem z którego są wykonane. Najczęściej spotykane są szamba o objętości od 6 do 12 m3 . Szamba ekologiczne najczęściej są to zbiorniki  jednokomorowe lub dwukomorowe. Biorąc pod uwagę materiał z jakiego wykonane jest szambo wyróżniamy: szamba betonowe oraz szamba z tworzyw sztucznych. Podstawową wadą szamb z betonu jest duży ciężar co znacznie utrudnia transport, rozładunek,  prace montażowe oraz wymaga użycia urządzeń hydraulicznych. Wiele firm świadczy usługi wykonania szamb z betonu na miejscu, jednak ich podstawową wadą jest ryzyko nastąpienia wycieku w wyniku nieszczelności. Zdecydowanie lepszą opcją są szamba ekologiczne z tworzyw sztucznych. Przede wszystkim są lżejsze co ułatwia transport i montaż.  Jednak bardzo często wymagają zakotwienie w gruncie aby uniknąć wyparcia przez wody gruntowe. Szamba z tworzyw sztucznych są nieco droższe od prefabrykowanych szamb z betonu.  Najmniejsze o objętości 5 m 3 to koszt rzędu około 1000 zł, a większe o pojemności 12 m3 to koszt do 3000 zł. 

Wady użytkowania szamba ekologicznego

Budowa szamba wiąże się z niewielkimi kosztami inwestycyjnymi. Jednak biorąc pod uwagę koszty eksploatacji jest to opcja dużo droższa dla rozwiązań alternatywnych np. przydomowych oczyszczalni ścieków. Szambo ekologiczne należy opróżniać raz na trzy lub cztery tygodnie, a jednorazowy koszt takiej usługi wiąże się z wydatkiem 200- 400 zł. Zatem roczny koszt użytkowania szamba wynosi około 3-4 tys. zł. Wysokie koszty eksploatacji szamba sprawiają, że coraz częściej inwestorzy wybierają alternatywne rozwiązanie- przydomowe oczyszczalnie ścieków. Najistotniejszą zaletą przydomowych oczyszczalni jest zdecydowanie niższy koszt eksploatacji. Przydomowa oczyszczalnia ścieków jest rozwiązaniem praktycznie bezobsługowym, które wymaga wyboru osadu nadmiernego 1-2 razy do roku. Roczny koszt użytkowania biologicznej oczyszczalni ścieków wynosi około 300 -400 zł. Co pozwala na zwrot wyższych kosztów inwestycyjnych budowy przydomowej oczyszczalni ścieków już po 3 latach.