Decyzją Ministra Obrony Narodowej 27 września ustanowiono Świętem Wojsk Obrony Terytorialnej. Data obchodów Święta WOT nawiązuje do powstania Polskiego Państwa Podziemnego i podkreśla historyczną tożsamość współczesnych żołnierzy.  Organizując to wydarzenie Terytorialsi oddają hołd poprzednikom i jednocześnie podsumowują swoją ponad 1,5-roczną działalność.

Pierwsze, centralne obchody święta Wojsk Obrony Terytorialnej odbyły się w dniu 27 września br. o godz. 13.00 na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. 

27 września 1939 r.
W dniu 27 września 1939 roku, w obliczu kapitulacji stolicy, powstała pierwsza konspiracyjna organizacja niepodległościowa - Służba Zwycięstwu Polski. To historyczne wydarzenie zapoczątkowało budowę Podziemnego Państwa Polskiego, fenomenu w dziejach nie tylko II  Wojny   Światowej.   Obok   pionu   wojskowego - Armii   Krajowej - i współpracujących z nią innych formacji Polski Walczącej, istotną rolę odegrał podziemny parlament - Rada Jedności Narodowej, - a zwłaszcza rozległa obejmująca cały obszar Rzeczypospolitej i obie okupacje działalność Delegatury Rządu na Kraj. To ona stworzyła ogromny, nie mający odpowiednika nigdy i nigdzie aparat rzeczywiście Polskiego Państwa Podziemnego - od spraw wewnętrznych, poprzez tajną oświatę i kulturę, wymiar sprawiedliwości, aż po komórki przygotowujące akty legislacyjne dla przyszłego niepodległego państwa.

Tradycje WOT
Wojska Obrony Terytorialnej jako komponent terytorialny SZ RP z dumą odwołują się do tradycji Armii Krajowej, której jednostki tworzone były właśnie na bazie lokalnych społeczności. 
Przejęcie tradycji AK przez nowy rodzaj sił zbrojnych jest swoistą sztafetą pokoleń. Zręby organizacyjne Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej tworzone były na wzór Polskiej Organizacji Wojskowej, ta zaś odwoływała się do tradycji Powstania Styczniowego. Armię Krajową tworzyło pokolenie „Kolumbów” wychowane w tradycji walki o niepodległość w okresie powstań narodowych w XIX w. i w czasie trwania Wielkiej Wojny, jak ówcześnie nazywano I wojnę światową. Pokolenie to nie odmówiło daniny krwi w czasie najgorzej z prób, przed która stanęła Polska w 1939 r. Nie bez przyczyny i właśnie my, odwołujemy się do tradycji najlepszych wzorców osobowych i organizacyjnych, które w rzeczonym czasie zdało swój egzamin nie tylko z patriotyzmu, ale przede wszystkim z człowieczeństwa. Dziś Wojska Obrony Terytorialnej kształtują nowe pokolenia Polaków wychowane na tradycji „Kolumbów”, dla których hasła „Bóg-Honor-Ojczyzna” nie są pustymi sloganami.
Budując Wojska Obrony Terytorialnej znacząco wpływamy na odbudowanie potencjału obronnego RP nie tylko poprzez rozwiązania organizacyjne, nowe wzory sprzętu i uzbrojenia ale przede wszystkim przez zaszczepieniu w świadomości społecznego powiązania wojska ze społeczeństwem. „Naród winien wojsku swemu nagrodę i poważanie za to, iż się poświęca jedynie dla jego obrony.” [Konstytucja 3 maja, rozdział XI].

21 miesięcy WOT:
Dzień  obchodów pierwszego święta Wojsk Obrony Terytorialnej, to również dobry czas na podsumowanie dotychczasowej działalności.  
…od 1 stycznia 2017
Wojska Obrony Terytorialnej (WOT) utworzono 1 stycznia 2017 roku, to jest zaledwie 21 miesięcy temu. Podstawą powstania WOT była koncepcja w myśl której w Polsce utworzonych zostanie siedemnaście Brygad Obrony Terytorialnej, po jednej w każdym województwie, za wyjątkiem województwa mazowieckiego, gdzie mają być utworzone dwie brygady. Proces formowania oddziałów i pododdziałów WOT rozłożony został na lata 2016 – 2021.
4 Warmińsko-Mazurska Brygada Obrony Terytorialnej im. kpt. Gracjana Fróga ps. „Szczerbiec” została powołana w drugim etapie tworzenia Wojsk Obrony Terytorialnej. Jej stałym rejonem odpowiedzialności jest województwo warmińsko-mazurskie. W skład brygady wchodzi pięć batalionów lekkiej piechoty (blp): Morągu, Braniewie, Giżycku, Ełku oraz Olsztynie. Brygadą dowodzi płk Mirosław Bryś. 

…jesteśmy w najbardziej dynamicznym okresie rozwoju
Formacja jest obecnie w jednym z najbardziej dynamicznych okresów tworzenia. Zapoczątkowane niedawno pierwsze szkolenia podstawowe w brygadach sformowanych w trzecim etapie budowy WOT spowodowały, że szkolenie żołnierzy OT prowadzi obecnie dwanaście brygad na terenie jedenastu województw, za kilka dni pierwsi ochotnicy rozpoczną szkolenie również w Małopolsce.  
Założone tempo budowy formacji zapewnia utrzymanie właściwego balansu pomiędzy jakością, a ilością jak również uwzględnia wnioski po pierwszym roku funkcjonowania, m.in. aspektów  demograficznych.

… trochę liczb
Obecnie w WOT służbę pełni ponad 13,6 tys. żołnierzy, w tym 11,2 tys. ochotników oraz 2,4 tys. żołnierzy zawodowych. Plany powołań do służby zakładają, że do końca 2018 roku w strukturach WOT może służyć do 20 tys. żołnierzy, w tym nie więcej niż 17 tys. żołnierzy pełniących terytorialną służbę wojskową. Tzw. „mapa drogowa” budowy formacji zakłada napływ ochotników na poziomie około 10 tys. rocznie, oznacza to, że na koniec roku 2019 w WOT służyć będzie do 30 tys. żołnierzy.
Zakończenie procesu formowania planowane jest na 2021 rok, wtedy liczebność formacji ma osiągnąć zakładany stan 53 tys. żołnierzy, a brygady obrony terytorialnej będą rozwinięte w każdym województwie.
W województwie warmińsko-mazurskim służy blisko 1200 żołnierzy OT, z czego 85 % to mężczyźni.  
…naszym potencjałem są LUDZIE!
WOT opiera swój potencjał na żołnierzach – ochotnikach, którzy z uwagi na terytorialny charakter formacji, w tym pełnienie służby w obszarze swojego zamieszkania, sami siebie nazywają Terytorialsami. O przyjęcie w szeregi Wojsk Obrony Terytorialnej mogą ubiegać się rezerwiści, a także te osoby, które do tej pory nie pełniły żadnej formy służby wojskowej.  Dzięki temu, że szkolenia odbywają się głównie w dni wolne od pracy - służba w WOT daje możliwość pogodzenia życia rodzinnego i zawodowego ze służbą Ojczyźnie.

…. trochę statystyki
Przeprowadzone analizy wskazują, że połowa żołnierzy pełniących TSW posiada wykształcenie średnie, 30% wykształcenie wyższe. Odsetek żołnierzy z wykształceniem gimnazjalnym to niecałe 11% żołnierzy, a co dziesiąty zawodowe.
Ponad 40% żołnierzy TSW posiada wykształcenie techniczne, ponad 33% wykształcenie ogólne, a 15% humanistyczne. Po 3% żołnierzy TSW posiada wykształcenie prawnicze oraz medyczne. Analizy wskazują również, że ponad 60% żołnierzy TSW posiada stałe zatrudnienie (umowa o pracę), a blisko 17% posiada inne formy zatrudnienia (w tym umowę o dzieło, umowę zalecenie). Dodatkowo w formacji służy ponad 15% studentów różnych kierunków.
Żołnierze TSW są ludźmi młodymi, blisko 70% żołnierzy jest wieku 35 lat oraz mniej, żołnierzy w wieku ponad 50 lat jest mniej niż 2% stanu osobowego. Średnia wieku żołnierza TSW to 32 lata. W WOT służbę pełni ponad 10% kobiet, co jest liczbą prawie dwukrotnie większą niż w wojskach operacyjnych.

….nasza misja
Misją WOT jest obrona i wspieranie lokalnych społeczności. W czasie pokoju to zadanie realizowane jest m.in. w formie przeciwdziałania i zwalczania skutków klęsk żywiołowych oraz prowadzenia działań ratowniczych w sytuacjach kryzysowych. W czasie wojny WOT będzie wsparciem wojsk operacyjnych w strefie działań bezpośrednich, a poza nią stanowić będzie siłę wiodącą.
….szkolenie: nowoczesne i innowacyjne
Formacja stawia na nowoczesność, w szkoleniu stosowane są innowacyjne metody i narzędzia. Nowatorskim podejściem jest wykorzystanie potencjału byłych żołnierzy Wojsk Specjalnych oraz funkcjonariuszy jednostek antyterrorystycznych w ramach Mobilnych Zespołów Szkoleniowych, które szkolą instruktorów w WOT.

Monika Jabłońska-Buder
Rzecznik prasowy
4 Warmińsko-Mazurska Brygada Obrony Terytorialnej