Wczoraj nie bez powodu poruszyliśmy temat dotyczący geotermii. Nawiązywał do tego, jakie jest podejście w Elblągu do odnawialnych źródeł energii. Dzisiaj kontynuujemy temat, sprawdzając jednoczenie, jakie są pomysły na czyste powietrze w naszym mieście.

Obecnie największym problemem jest przekroczone stężenie benzo(a)pirenu, czyli rakotwórczego związku. Głównym powodem występowania przekroczeń jest tzw. niska emisja związana z ogrzewaniem mieszkań. Podstawowym problemem jest to, czym palimy w piecach, czyli niskiej jakości paliwo – węgiel i elementy drewnopochodne, które wielokrotnie impregnowane są chemikaliami. W tym momencie warto zwrócić uwagę na sposób spalania różnego rodzaju paliw. Tzw. spalanie górne, emituje zdecydowanie mniej zanieczyszczeń, niż spalanie dolne. Przekonać się mogą o tym szczególnie osoby, które zmieniły tradycyjny piec na automatyczny z kontrolowanym spalaniem – np. na pellet czy ekogroszek.

Dużym problemem jest również spalanie śmieci. Część osób pali śmieci z powodu ubóstwa, a część z lenistwa, bo przecież łatwiej wrzucić do pieca, niż wynieść do śmietnika. Jednak to przekłada się właśnie na stan powietrza, jakim oddychamy. Jeżeli dodamy do tego warunki meteorologiczne, czyli np. brak wiatru i deszczu, możemy być pewni że dojdzie do poważnych przekroczeń stężeń niebezpiecznych substancji. Z pewnością nie pomagamy swojemu organizmowi jeżeli spożywamy dużo produktów wędzonych w naturalny sposób. W nich również występują wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, czyli bezno(a)piren.

Jakie pomysły i działania, aby to zmienić?
W Elblągu funkcjonuje „Program Ochrony Powietrza”, który przewiduje określone działania, których wdrożenie ma przyczynić się do obniżenia poziomu zanieczyszczeń przynajmniej do wartości tuż poniżej granicznej. Program przewiduje między innymi trzy działania naprawcze tj. „obniżenie emisji z ogrzewania indywidualnego”, „edukację ekologiczną” oraz „zapisy w planach zagospodarowania przestrzennego”.

Obniżenie emisji ogrzewania indywidualnego
Obniżenie emisji ogrzewania indywidualnego w 2014 roku polegało na likwidacji ogrzewania piecowego i przyłączeniu do miejskiej sieci ciepłowniczej budynek mieszkalny przy ul. Łódzkiej 44-46 oraz ul. Grochowskiej 2. Do tego doszły jeszcze wybrane zmiany ogrzewania piecowego na piece gazowe w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach mieszkalnych wspólnot mieszkaniowych.

Działania edukacyjne
Działania edukacyjne opierają się m.in. na kampanii „Kochasz dzieci nie pal śmieci”, której celem jest wyeliminowanie szkodliwych dla zdrowia i środowiska przypadków spalania śmieci w piecach. Do tego corocznie organizowane są pod patronatem Prezydenta Miasta imprezy ekologiczne: „Dzień Ziemi”, „Sprzątanie Świata”, „Elbląskie Dni Recyklingu”. Ostatnim elementem jest działalność elbląskich placówki szkolno-wychowawczych, które wypełniając założenia programowe realizują zajęcia edukacyjne w zakresie czystości środowiska ze szczególnym uwzględnieniem czystości powietrza (pogadanki, obserwacje, warsztaty, zajęcia terenowe).

Plany zagospodarowania przestrzennego
Ostatnim głównym elementem jest uchwała dotycząca planów zagospodarowania przestrzennego. W tym przypadku nie ma problemów, gdyż nowe budownictwo posiada zwykle podłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej lub wykorzystane jest ogrzewanie gazowe.

Ustawa antysmogowa - czy będą ograniczenia i zakazy?
Jak widać, największym problemem jest cały czas ogrzewanie mieszkań w starym budownictwie, przy wykorzystaniu węgla i drewnianych odpadków, a często też śmieci. Zgodnie ze zmianami w Prawie ochrony środowiska (tzw. ustawa antysmogowa) sejmiki województwa od 12 listopada mogą wprowadzać konkretne ograniczenia – od zakazu palenia w piecach węglem po określone parametry techniczne kotłów (np. spalanie górne, automatyczne sterowanie procesem spalania). Dzięki temu samorządy będą mogły zadbać o jakość i czystość powietrza. W tym momencie pojawia się jedno, zasadnicze pytanie – czy są przygotowane programy dofinansowania wymiany pieców? Gdyby tak było, to rzeczywiście tego rodzaju rozwiązania mogłyby przyczynić się do poprawy jakości powietrza na danym terenie. Niestety z tym jest problem.

Obecnie z posiadanych przez nas informacji, nie są planowane wprowadzenia ograniczeń w naszym województwie. Mimo to, ograniczenie emisji zanieczyszczeń powinno leżeć w interesie nas wszystkich, zwłaszcza że oddychamy jednym, tym samym i wspólnym powietrzem. Wielokrotnie udowodniono już, że to czym palimy w piecach ma bardzo dużo znaczenie dla naszego zdrowia. Wiedzą o tym samorządowcy w Krakowie, którzy skorzystają ze zmian w prawie i już zapowiadają wprowadzenie ograniczeń i zakazów.