Domowe poddasza kojarzą się z romantycznymi skosami i wnętrzami pełnymi nastrojowych zakątków. Obniżone połacie dachu, sprzyjające nieszablonowym aranżacjom, wymuszą również stosowne rozwiązania i narzucają określone możliwości – nie wszędzie bowiem dostępna będzie pełna wysokość pomieszczeń, a w wielu miejscach powierzchnia użytkową będzie tylko z nazwy, gdyż w zależności od kąta nachylenia połaci dachu i wysokości ścianki kolankowej, rzeczywistego miejsca będzie na poddaszu mniej lub więcej, powierzchnia będzie bardziej funkcjonalna lub zupełnie nieustawna. Na co zatem warto zwrócić uwagę planując budowę domu z użytkowym poddaszem, aby można było je urządzić stylowo i ergonomicznie? Podpowiadamy, które kryteria są istotne z punktu widzenia komfortu użytkowego domowników.

Optymalne nachylenie połaci

Najczęściej budowanymi domami w Polsce są budynki z dachami o kącie nachylenia od 35° do 40°, co podyktowane jest przede wszystkim warunkami klimatycznymi, umożliwiając optymalne odprowadzanie z dachu wody lub śniegu. Dzięki temu mniej obciąża się konstrukcję, której nie trzeba dodatkowo wzmacniać stosując belki o większych przekrojach, a tym samym oszczędza się na etapie budowy dachu. Dlatego m.in. najwięcej budowanych poddaszy ma dach dwuspadowy, pod którym jest więcej miejsca niż na innych poddaszach. Większość dostępnych na rynku projektów domów z użytkowym poddaszem to domy właśnie z dachem dwuspadowym, które łatwo wpasowują się w obowiązujące w wielu miejscach w Polsce plany miejscowe.

W przypadku połaci nachylonych pod kątem mniejszym niż 35° warto sprawdzić wysokość pomieszczeń w poszczególnych miejscach, aby oszacować realną powierzchnię, z której uda się wygodnie korzystać. Na funkcjonalność wnętrz na poddaszu wpływa również wysokość ścianki kolankowej, której wysokość często inwestorzy dobierają do własnych potrzeb, planując postawienie pod skosem np. łóżka lub biurka. Warto pamiętać jednak, że zbyt wysoka ścianka kolankowa automatycznie wpłynie na wysokość montowanych okien połaciowych, które umieszczone wysoko, będą co prawda doświetlać wnętrze, jednak odbiorą użytkownikom kontakt wzrokowy z otoczeniem, co na dłuższą metę źle wpływa na psychikę użytkowników. Warto znaleźć w tej kwestii rozsądny kompromis. Przyjmuje się, że chcąc maksymalnie wykorzystać przestrzeń poddasza, ścianka kolankowa powinna mieć przynajmniej 110 cm, jednak nie mniej niż 75 cm.

Znaczenie rodzaju dachu

Istotną rolę w możliwościach zagospodarowania poddasza odgrywa rodzaj dachu, który wpływa na jego konstrukcję, a ta sprzyja bądź ogranicza powierzchnię mieszkalną. Najprostszym, a zarazem najlepszym z punktu widzenia użytkowników, jest dach dwuspadowy, którego dwie nachylone połacie dają regularny układ skosów po obu stronach budynku, zaś przeciwległe ściany szczytowe pozwalają na planowanie w tym miejscu, drzwi, okien lub szaf. Znacznie mniej powierzchni użytkowej będzie pod dachem czterospadowym, który z każdej strony ogranicza wnętrza skosami, zmniejszając ilość miejsca, w którym można swobodnie się poruszać. Ten rodzaj dachu jest najbardziej wymagający, jeśli chodzi o aranżację wnętrz.

Przyjmuje się, że pomieszczenia poddasza, które uda się optymalnie wykorzystać powinny mieć wysokość co najmniej 140 cm (w niewielkiej odległości od skosów), wszystko co poniżej będzie wymagało dodatkowej pomysłowości i wykonywania zabudów na zamówienie. Dużo łatwiej będzie zaplanować i urządzić poddasze pod dachem mansardowym, jednak ze względu na skomplikowaną konstrukcję i różny kąt nachylenia połaci zaleca się tutaj wyższą ściankę kolankową, która znacznie ułatwi codzienne korzystanie z pokoi na poddaszu.

Urzędowe wytyczne

Aby móc zdecydować o rodzaju dachu, najpierw trzeba znać zapisy Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, który może dość szczegółowo regulować wszelkie kwestie związane z parametrami budynków jednorodzinnych, które można wybudować na danym terenie, w tym dot. ich dachów. Czasami zdarza się, że planiści wskazują nie tylko rodzaj dachu, kąt jego nachylenia, ale również pokrycia – np. dachówką lub blachą. Wtedy warto mieć świadomość, że budując na danej działce trzeba będzie spełnić zapisy zawarte w planie miejscowym, a jeśli go nie ma, to wystąpić o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, w której urzędnicy opiszą, kierując się zasadą dobrego sąsiedztwa, jaka zabudowa jest w danym miejscu dozwolona. Następnym krokiem, po ustaleniu możliwości, powinien być etap przeglądania projektów, których w Internecie nie brakuje.

W przypadku domów z użytkowym poddaszem, oprócz wytycznych urzędowych, zawsze warto uwzględniać dwa kryteria – optymalnego kąta nachylenia i najlepiej prostej konstrukcji, co zagwarantuje nie tylko radość z mieszkania pod skosami, ale również obniży koszty budowy i użytkowania domu – bo rodzaj dachu ma duże znaczenie.